အက္ေနတဲ့ အိုး (ကေလးပံုျပင္)

ဆရာေမာရ

ကေလးတို႔ေရ….
ဟိုးေရွးေရွးတုန္းကေပါ့ကြယ္။
ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းေဒသက ေက်းရြာေလးတစ္ရြာမွာ ေမာင္ပညာဆိုတဲ့ ေရထမ္းသမား လူငယ္ေလးတစ္ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလွတဲ့ သူတို႔ရြာမွာ လိုအပ္ေနတဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္း တစ္ေက်ာင္းကို လူငယ္ေတြရဲ႕ အင္အားနဲ႔ စုေပါင္း တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းေဆာက္လုပ္ ျပီးစီးတဲ့ အခါမွာလည္း ေ၀ယ်ာ၀စၥအတြက္ အလုပ္တာ၀န္ေတြကို ရြာလူငယ္ေလးေတြ ကပဲ ကိုယ္စီ ခြဲေ၀ယူၾကရတာေပါ့ေနာ္။ “ကုသုိလ္ေရးမို႔ မေႏွးတက္ၾကြ၊ ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးမို႔ အားလံုး ၀ုိင္း၀န္း ကူညီၾကရမယ္” လို႔ ခံယူထားၾကတဲ့ လူငယ္ေတြ မဟုတ္လား။ ေရထမ္းသမား ေမာင္ပညာေလးဟာ ရြာအျပင္ဘက္က စမ္းေခ်ာင္းေလးထဲမွာ ေန႔စဥ္ေန႔တုိင္း ေရခပ္ထြက္ရသတဲ့။ ရြာဦးဘုန္းေတာ္ၾကီး ေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းအတြက္ ေရျဖည့္ေပးတဲ့တာ၀န္ကို ယူထားရသူပါ။

ကေလးတို႔ေရ….
ေမာင္ပညာေလးဟာ ဆိုင္းထမ္းနဲ႔ ေရအိုး ၂ လံုးကို သယ္ပိုးပါတယ္။ ေရအို္းတစ္လံုးကေတာ့ အနာအဆာမရွိ၊ မဖိတ္မစင္ဘဲနဲ႔ ေရအျပည့္ သယ္ယူေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒုတိယေရအိုးမွာေတာ့ အလယ္ေလာက္မွာ ကြဲအက္ရာေလး ရွိေနသတဲ့။ ေရထမ္းသယ္လာရတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ေရေတြဖိတ္စင္ကုန္တာေပါ့။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ေက်ာင္းကို ေရာက္တဲ့အခါမွာေတာ့ ဒုတိယေရအိုးထဲမွာ ေရ တစ္၀က္သာ ရွိေတာ့တာေပါ့ကြယ္။ ၂ ႏွစ္ေလာက္ ၾကာတဲ့အထိကို ေရသယ္တိုင္း အိုး ၂ လံုးထမ္းရေပမယ့္ တစ္အိုးနဲ႔ တစ္၀က္သာ သယ္ေပးႏုိင္ခဲ့တယ္ေလ။ ပထမ ေရအိုးကေတာ့ အျပစ္အနာအဆာ ကင္းျပီး ေရအျပည့္ သယ္ေပးႏုိင္တဲ့အတြက္ ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားလို႔ ေနပါတယ္။ သူက ဒုတိယ ေရအိုးကုိ အခုလိုေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ေဟ့.. ငါက မင္းထက္ပိုသာတယ္ကြ။ ေန႔တုိင္းပဲ ေရအျပည့္သယ္ေပးႏုိင္ေပမယ့္ မင္းကေတာ့ တစ္၀က္သာ လုပ္ႏုိင္တာ။”

ဒုတိယ ေရအိုးေလးဟာ ဘာမွျပန္မေျပာႏိုင္ဘဲ စိတ္ဓါတ္က်ဆင္းလို႔သာ ေနရတာေပါ့ကြယ္။ ရွက္ရြံ႕အားငယ္စိတ္လည္း ျဖစ္ေနမိသတဲ့။ ကေလးတို႔မွာလည္း စိတ္ညစ္စရာေတြ ရွိသလားဟင္။

ကေလးတို႔ေရ…
တစ္ေန႔ေတာ့ စမ္းေခ်ာင္းေလးနံေဘးမွာ ေမာင္ပညာဟာ ေရအိုး ၂ လံုးကို ခ်ျပီး အေမာေျဖထိုင္ေနယင္း စမ္းေခ်ာင္းေလးရဲ႕ ေရစီးသံနဲ႔ သာယာလွပတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ရႈခင္းေတြ ၾကည့္ရႈ ခံစားေနခဲ့ပါတယ္။ ကေလးတို႔ေကာ စမ္းေခ်ာင္းေလးရဲ႕ ေရစီးသံကို နားဆင္ဖူးၾကရဲ႕လား။ စမ္းေခ်ာင္းေလးေတြက ကေလးတို႔ကို တစ္ခုခု ေျပာျပခ်င္ေနၾကတယ္။ ၾကံဳတဲ့အခါမွာ နားေထာင္ၾကည့္ပါကြယ္။
ေခတၱအနားယူျပီးတဲ့ေနာက္ ေမာင္ပညာေလးဟာ ေရျဖည့္ေတာ့မယ္လို႔ ျပင္ဆင္ေနတုန္းမွာ ဒုတိယေရအိုးေလးက အခုလို ေတာင္းပန္စကား ေျပာျပခဲ့သတဲ့။

“ကိုပညာ ခင္ဗ်ား… က်ေနာ္ အမ်ားၾကီးကို စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိပါတယ္။ ရွက္လည္းရွက္တယ္။ အဲဒီအတြက္ ကိုပညာကို ေတာင္းပန္ပါတယ္။ က်ေနာ့္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို ခြင့္လႊတ္ပါခင္ဗ်ာ။”

“ဘာျဖစ္လို႔လည္း ေရအိုးေလးရဲ႕။ မင္းက ဘာေတြ စိတ္ညစ္ေနရတာလဲကြာ။ က်ေနာ့္ကို ေျပာျပစမ္းပါဦး။”
ေမာင္ပညာက ျပန္ေမးတဲ့အခါမွာ ဒုတိယေရအိုးေလးက ၀မ္းနည္းပက္လက္နဲ႔ အခုလို ျပန္ေျဖပါသတဲ့။

“ျပီးခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္လံုးမွာ ရြာဦးေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းအတြက္ကို က်ေနာ္က ေန႔စဥ္ ေရတစ္၀က္သာ သယ္ေပးႏုိင္လို႔ပါ။ က်ေနာ္မွာက ကြဲအက္ေနတဲ့ အားနည္းခ်က္ရွိေလေတာ့ အျပည့္ မသယ္ေပးႏိုင္လို႔ပါဗ်ာ။ ကိုပညာလည္း အင္နဲ႔အားနဲ႔ ၾကိဳစားသယ္ပိုးေပမယ့္ ၾကိဳးစားသေလာက္ အျပည့္မရဘူး မဟုတ္လား။”

အဲဒီလို ၾကားလိုက္ရေတာ့ ေမာင္ပညာဟာ ေရအိုးေလးရဲ႕ ခံစားခ်က္ကို စာနာသနားမိပါသတဲ့။ ကေလးတို႔ေကာ စိတ္ညစ္တဲ့အခါမွာ ဘယ္သူေတြကို ျပန္ေျပာျပ ျဖစ္သလဲဟင္။ အင္းေပါ့.. နားလည္တတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ မိဘေတြ၊ ဆရာဆရာမေတြ ဖြင့္ေျပာျပရမွာေပါ့ကြယ္။

ေမာင္ပညာက ေရအိုးေလးကို ၾကင္ၾကင္နာနာနဲ႔ စကားတစ္ခြန္း ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။
“ကဲ.. ေရအိုးေလးေရ…အခ်ိန္လင့္ေတာ့မယ္။ တို႔ေတြ အခု ရြာေက်ာင္းေတြဆီကို ျပန္ၾကတဲ့အခါမွာ ရြာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ ဖူးပြင့္ေ၀ဆာေနတဲ့ ပန္းလွလွေလးေတြကို ၾကည့္သြားၾကရေအာင္ေနာ္။”

ကေလးတို႔ေရ…
အမွန္ပါပဲ။ စမ္းေခ်ာင္းနံေဘးကေန ရြာထဲဖက္ကို ၀င္လာတဲ့လမ္းတစ္ေလွ်ာက္လံုးမွာ သိပ္လွတဲ့ အေရာင္စံု ပန္းမ်ဳိးစံုဟာ ဖူးပြင့္ေ၀ဆာေနၾကလိုက္တာ။ ကေလးငယ္ေတြ၊ မိန္းမပ်ဳိေလးေတြနဲ႔ ရြာသူရြာသားေတြဟာလည္း ပန္းအလွေတြကုိ ၾကည့္ရႈခံစားေနသူေတြ၊ ဘုရားမွာ ကပ္ဖို႔၊ စာသင္ေက်ာင္းအလွဆင္ဖို႔နဲ႔ ဆရာဆရာမေတြကို လက္ေဆာင္ေပးဖို႔ ခူးယူေနၾကသူေတြနဲ႔ ရြာလံုးကၽြတ္ကို ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကတယ္။ သနပ္ခါးဘဲၾကားလိမ္းထားတဲ့ မိန္းမပ်ဳိေလးေတြဟာလည္း ပန္းေရာင္စံုပန္လို႔ ဆည္းဆာခ်ိန္မွာ အလွၾကြယ္ေနျပန္တယ္။

ေမာင္ပညာနဲ႔ ေရအိုးေလး ၂ လံုးတို႔လည္းပဲ ရြာသူရြာသားေတြနဲ႔အတူ ပန္းအလွေတြကို ခံစားရင္း ၾကည္ႏူးေပ်ာ္ရႊင္ၾကသတဲ့။ စိတ္ညစ္ေနတဲ့ ေရအိုးေလးလည္း သူ႔အျဖစ္ကို ခဏေလာက္ ေမ့ေပ်ာက္ျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ေနတာေပါ့။ လမ္းဆံုးလို႔ ရြာေက်ာင္းေတြဆီကို ေရာက္ျပန္ေတာ့ ေရက ဖိတ္စင္ခဲ့ရတာနဲ႔ တစ္၀က္ပဲ က်န္ေတာ့တာမို႔ စိတ္ညစ္ရျပီ။ ဒါနဲ႔ ေရအိုးေလးဟာ ေမာင္ပညာကို ထပ္ျပီး ေတာင္းပန္စကား ဆိုျပန္တယ္။

“ဒီမယ္ေရအိုးေလးရဲ႕… ေစာေစာက ရြာလယ္လမ္းေပၚမွာ ပန္းမ်ဳိးစံုေတြၾကား ေပ်ာ္ရႊင္ေနၾကတဲ့ ရြာသူရြာသားေတြကို အသင္ ေတြ႔တယ္မဟုတ္လား။ တို႔လည္း ေပ်ာ္ၾကရတယ္ေနာ္။ လမ္းနံေဘးက ပန္းပင္ေလးေတြ၊ ပန္းပြင့္ေလးေတြေၾကာင့္ပါ။ မင္းရဲ႕ အိုးမွာ အက္ေနတဲ့ဟာေလး ရွိတာကို က်ေနာ္ အစကတည္းက သိခဲ့ပါတယ္ကြာ။ အဲဒီအတြက္ က်ေနာ္စိတ္ကူးရျပီး အသံုးခ်လိုက္တာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ တို႔အလုပ္ စတင္ကတည္းကေပါ႔။ ေရသယ္လာရတဲ့ ရြာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ မင္းရွိေနတဲ့ဖက္ေတြမွာ ပန္းမ်ဳိးေစ့ေလးေတြကို ပ်ဳိးၾကဲထားခဲ့တယ္။ တို႔ေတြ ေန႔တုိင္း ေရခပ္ခ်ိန္ စမ္းေခ်ာင္းေလးဆီက ရြာအျပန္လမ္းမွာ မင္းက ေရေလာင္းေပးျပန္တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ သိပ္မၾကာခင္မွာ ပန္းေတြ ဖူးပြင့္ေ၀ဆာလာတာ အခုဆိုရင္ ၂ ႏွစ္ေတာင္ရွိျပီပဲ။ ရြာသူရြာသားေတြဟာ ပန္းအလွေတြေၾကာင့္ စိတ္ခ်မ္းေျမ့ၾကတယ္။ အိမ္မွာ၊ ရြာဦးဘုရားမွာ ပန္းပူေဇာ္ၾကတယ္။ ရြာသားလုလင္ငယ္ေတြက ရြာသူလံုမပ်ဳိေတြကို ေကသာထက္မွာ ပန္ဆင္ဖို႔ ပန္းလက္ေဆာင္ေပးၾကတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြက ေက်ာင္းမွာ အလွဆင္ဖို႔၊ ဆရာဆရာမေတြကို လက္ေဆာင္ေပးဖို႔နဲ႔ စာသင္ခန္းတြင္း၊ စားပြဲေပၚတင္ဖို႔ ပန္းေတြခူးၾကတယ္။ တကယ္လို႔ ေရအိုးေလးသာ ပံုမွန္အတိုင္း ေရအျပည့္ သယ္ယူႏုိင္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ အခုလို ရြာကို အလွဆင္ဖို႔ ဘယ္လြယ္လိမ့္မလဲ။ မင္းရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ အားလံုး ေပ်ာ္ရႊင့္ခြင့္ရၾကတာပါကြာ။”

ေမာင္ပညာက အခုလို အက်ယ္တ၀င့္ ရွင္းျပလုိက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ေရအိုးေလးဟာ အလြန္မွကိုပဲ ေက်နပ္စြာနဲ႔ သေဘာေပါက္ လိုက္ေတာ့တယ္။ ခရီးလမ္းဆံုးအထိ ေရအျပည့္မသယ္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ သူ႔မွာလည္း ဂုဏ္ယူစရာ ရွိေနျပီ မဟုတ္လား။ ပံုျပင္ေလးကေတာ့ ဒီမွ်ပါပဲကြယ္။

ကေလးတို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ပန္းတိုင္ကို ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ ခရီးလမ္းမွာ စိတ္မညစ္ၾကပါနဲ႔ေနာ္။ မိမိနဲ႔ အျခားသူေတြအတြက္ ေပ်ာ္စရာေကာင္းျပီး အက်ဳိးရွိမယ့္ အလုပ္ေတြလုပ္စရာ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။
အတၱဟိတလို႔ေခၚတဲ့ မိမိရဲ႕ အက်ဳိးနဲ႔ ပရဟိတလို႔ေခၚတဲ့ အမ်ားအက်ဳိးကုိ မွ်မွ်တတ သယ္ပိုးႏုိင္တဲ့သူေတြ ျဖစ္ၾကပါေစလို႔ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။

ကေလးတို႔ရဲ႕
ေတာအစပ္တစ္ေနရာက

ဆရာေမာရ

လူမိုက္ ၊ လူေတာ္ ၊ ပညာရွိ အယူအဆမ်ား

ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ျခင္း

လူမုိက္တုိ႔သည္ မိမိကုိယ္မိမိ ႀကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္သည္ဟု ယူဆၾက၏။
မိမိတုိ႔မွာ အတုိင္းအဆမရွိသည့္ သဘာ၀တရား၏ ဖုန္မႈန္႔မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာ မေပါက္ၾကေသာေၾကာင့္ သူတုိ႔သည္ ေသးငယ္၍ တဒဂၤ သတၱ၀ါမ်ားသာ ျဖစ္ၾက၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ သဘာ၀တရား၏ ႀကီးက်ယ္ ျမင့္ျမတ္မႈကုိ သေဘာေပါက္ၾကသည့္အေလ်ာက္ မိမိကိုယ္မိမိလည္း ထုိသဘာ၀တရားထံ ပံုအပ္ ပူေဇာ္ရင္း ဖြင့္ဆုိ ရွင္းျပျခင္းငွာ မစြမ္းသာေသာ အျဖစ္အပ်က္ကုိကား ဘုရားသခင္လက္၀ယ္ ခ်န္ခဲ့ၾကေလ၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမႈ လူသားအားလံုးႏွင့္ သတၱ၀ါအေပါင္းတုိ႔သည္ စစ္မွန္ေသာ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈသုိ႔ ဦးတည္ေနၾကသည္ကို နားလည္ သေဘာေပါက္ျခင္းေၾကာင့္ သန္႔ရွင္း စင္ၾကယ္မႈကုိသာ အႀကီအက်ယ္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးဟု အသိအမွတ္ျပဳၾက၏။

GREATNESS
The foolish assume themselves to be great,
Not realizing that they are the dust of unbounded nature.
Little and temporary creatures are they.

The clever recognize nature's greatness,
And sacrifice to her;
They leave the inexplicable event in His hands.

The wise recognize purity as the greatest state,
Knowing that all of mankind and all creatures are heading toward The real Purity.

COMMITMENT

The foolish dare not make any commitments
And try to avoid all responsibilities;
They are unreliable even to themselves.

The clever make many commitments,
Some achievable and some not,
Making the clever sometimes trustworthy and sometimes not.

The wise make group commitments.
They synergise the team to achieve a common goal.
Usually getting the greater good as result.


ကတိက၀တ္

လူမိုက္တုိ႔သည္ ကတိက၀တ္ တစ္စံုတစ္ရာကုိမွ် မျပဳရဲၾက။
တာ၀န္ရွိမႈဟူသမွ်ကုိ ေရွာင္လႊဲရန္သာ ႀကိဳးစားၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သူတို႔သည္ မိမိကုိယ္ကုိ အတြက္ပင္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရဖြယ္ မရွိ။

လူေတာ္မ်ားသည္ ေျမာက္ျမားစြာေသာ ကတိက၀တ္မ်ားကုိ ျပဳၾက၏။
အခ်ဳိ႕မွာ ၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ဖြယ္ရွိ၍ အခ်ဳိ႕မွာ ထုိသုိ႔မဟုတ္ၾက။
သုိ႔ျဖစ္၍ သူတုိ႔သည္ အခါခပ္သိမ္း ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသူမ်ား မျဖစ္ႏုိင္ၾကေခ်။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ အစုအဖြဲ႕အလုိက္ ကတိက၀တ္ ျပဳၾက၏။
ထုိအစုအဖြဲ႕၏ ဘံုပန္းတုိင္သုိ႔ ေရာက္ရွိေအာင္ စုေပါင္းအားကုိ ရယူၾက၏။
ယင္းအတြက္ သူတို႔သည္ ပုိမုိ ႀကီးက်ယ္ ေကာင္းမြန္ေသာ ရလဒ္ကုိ ရေလ့ရွိၾက၏။



CHARACTER DEVELOPMENT

The foolish are so overbearing,
They leave no space for any improvement.

The clever are willing to learn and practice everything,
But can never learn all.

The wise never consider themselves the best,
But always perform to their best naturally.

စာရိတၱပ်ဳိးေထာင္မႈ

လူမုိက္တုိ႔သည္ အရာရာတြင္ သူတစ္ပါးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလြန္းအားႀကီးေသာေၾကာင့္ ၄င္းတုိ႔၌ တုိးတက္ရန္ ေနရာလပ္ မက်န္ေတာ့ေပ။

လူေတာ္မ်ားသည္ အရာရာကုိ မိမိကုိယ္တုိင္ ေလ့လာ က်င့္သံုးၾကရန္ ဆႏၵရွိ၏။ သုိ႔ျဖစ္၍ သူတုိ႔သည္ အလံုးစံုကုိ အျပည့္အ၀ ေလ့လာႏုိင္စြမ္း မရွိ။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ မိမိကုိယ္ကုိ အေကာင္းဆံုးဟု ဘယ္ေသာအခါမွ မယူဆၾကဘဲ မိမိတုိ႔ စြမ္းသေလာက္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ရန္သာ သဘာ၀က်က် ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ၾက၏။


LOVE AND LOVER

The foolish long for love.
They have no self satisfaction
And seek around for companions.

The clever deny love.
They are satisfied with isolation
And suffer when they must rely on others.

The wise do not long for love,
Nor do they refuse to love and be loved.
They live happily either alone or with a soulmate.

အခ်စ္ႏွင့္ခ်စ္သူ

လူမုိက္တုိ႔သည္ အခ်စ္ကုိ တမ္းတ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သူတုိ႔တြင္ မိမိကုိယ္ကုိ ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္မႈ ဟူ၍ မရွိဘဲ ခ်စ္သူမ်ား ရွာ၍သာ ေနရ၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ အခ်စ္ကုိ ျငင္းပယ္ၾက၏။ အထီးတည္းေနျခင္းျဖင့္သာ ေက်နပ္ၾက၏။
သုိ႔ျဖစ္၍ သူတစ္ပါးအား မီွခိုအားကုိးရမည့္အခ်ိန္သုိ႔ ေရာက္ေသာအခါတြင္မူ ဒုကၡကို ခံစားရေလ၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ အခ်စ္ကုိ မတမ္းတ။ ခ်စ္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အခ်စ္ခံရရန္ေသာ္လည္းေကာင္း ျငင္းဆုိျခင္းမရွိ။ ယင္းအတြက္ သူတုိ႔သည္ အထီးတည္းလည္း ေပ်ာ္၏၊ ခ်စ္သူႏွင့္လည္း ေပ်ာ္ရႊင္သည္သာျဖစ္၏။



LOVING

The foolish succumb to passion and love,
And are often in grief.

The clever try to be free from love,
But struggle with self-love.

The wise develop their love,
From common love to real love,
From real love to universal love,
From universal love to pure love,
And find happiness.

ခ်စ္ျခင္း

လူမုိက္တုိ႔သည္ ရမက္ႏွင့္ ခ်စ္ျခင္း၌သာ အညံ့ခံၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မၾကာခဏ ပူေဆြးေသာက ေရာက္ရ၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ ခ်စ္ျခင္းႏွင့္ ကင္းလြတ္ေအာင္ ႀကိဳးစားၾက၏။
သုိ႔ေသာ္ မိမိကုိယ္ကုိ ခ်စ္ျခင္းႏွင့္မူ လံုးေထြးရုန္းကန္ေနရ၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ မိမိ၏ ခ်စ္ျခင္းကုိ ဖြ႔ံၿဖိဳးေစ၏။
ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္ အခ်စ္မွ အခ်စ္စစ္သုိ႔ လည္းေကာင္း၊
အခ်စ္စစ္မွ လႊမ္းၿခံဳျဖန္႔ၾကက္ေသာ အခ်စ္သုိ႔ လည္းေကာင္း၊
လႊမ္းၿခံဳျဖန္႔ၾကက္ေသာ အခ်စ္မွ ပကတိ သန္႔စင္ေသာ အခ်စ္သုိ႔ လည္းေကာင္း
ဖြံ႕ၿဖိဳးေစ၏။
ဤနည္းျဖင့္ ေပ်ာ္ရႊင္ ခ်မ္းေျမ႕မႈကုိ ရွာေတြ႕ၾက၏။



MAKING FRIENDS

The foolish make friends at a party,
Ususally finding the insincere ones.
Who lead their lives to disaster.

The clever make friends in the work place,
Usually merging with beneficial partners
Who help further their success.
They are friends for as long as the partnership lasts.
When business fails, so does their friendship.

The wise make friends based on spiritual awareness,
Usually finding great and true friends.
Their relationships grow beyond all worldly consitions.

မိတ္ေဆြဖြဲ႕ျခင္း

လူမုိက္တုိ႔သည္ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပဲြမ်ား၌ မိတ္ေဆြရွာၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ၄င္းတုိ႔၏ဘ၀ကုိ ပ်က္စီးေစေသာ မရုိးသာသူမ်ားႏွင့္သာ မိတ္ေဆြ ဖြဲ႕ၾကရ၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ အလုပ္ခြင္ထဲ၌ မိတ္ေဆြဖြဲ႕ၾက၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိကုိ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား ေနာက္ထပ္ ေပးစြမ္းႏုိင္ေသာ အက်ဳိးေက်းဇူးျပဳမည့္ မိတ္ေဆြကုိ ရ၏။
သူတို႔သည္ အလုပ္ စပ္တူလုပ္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုး မိတ္ေဆြျဖစ္ၾက၏။
အလုပ္ မေအာင္မျမင္ျဖစ္သြားေသာအခါတြင္မူ မိတ္ေဆြျဖစ္ျခင္းသည္လည္း ကြယ္ေပ်ာက္ရ၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ မိတ္ေဆြဖြဲ႕ျခင္းကုိ ဘာသာေရးအသိအျမင္ေပၚတြင္ အေျခခံ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ေလာကီအေျခအေနမ်ားကုိ ေက်ာ္လြန္ေသာ စစ္မွန္သည့္ မဟာမိတ္ေဆြႀကီးမ်ားကုိ ရ၏။


OUTLOOKS ATTITUDES

The foolish are pessimistic.
They share their dark side with others,
And are rewarded with grief and disaster.

The clever are optimistic.
They share their bright side with others and are
Rewarded with goodness but exhausted by pretense.

They wise are realistic.
They share the awareness of good and bad with others,
And strengthen their lives as they grow.

ေလာကအျမင္

လူမုိက္တုိ႔သည္ အဆိုးျမင္တတ္ၾက၏။
ယင္းတုိ႔၏ အဆုိးျဖစ္ရပ္မ်ားကုိသာ သူတစ္ပါးအား မွ်ေ၀ခံစားေစ၏။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ၄င္းတုိ႔သည္ ပူေဆြးျခင္းႏွင့္ ေဘးဒုကၡမ်ားကုိ ဆုလာဘ္အျဖစ္ ရၾက၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ အေကာင္းျမင္တတ္၏။
ယင္းတုိ႔၏ အေကာင္းျဖစ္ရပ္မ်ားကုိသာ သူတစ္ပါးအား မွ်ေ၀ခံစားေစ၏။
သုိ႔ျဖစ္၍ သူတုိ႔သည္ ေကာင္းျခင္းမ်ားကုိ ဆုလာဘ္ ရၾက၏။
သုိ႔ေသာ္ သူတုိ႔သည္ ဟန္ေဆာင္ရျခင္းျဖင့္ ႏြမ္းနယ္ၾက၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ အမွန္ကုိ အမွန္အတုိင္း ရႈျမင္ၾက၏။
အေကာင္း-အဆုိး ႏွစ္မ်ဳိးစလံုးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိျမင္နားလည္ျခင္းကုိ သူတစ္ပါးအား မွ်ေ၀၏။
ယင္းအတြက္ သူတုိ႔သည္ အသက္ႀကီးလာသည္ႏွင့္အမွ် ဘ၀လည္း ပုိမုိႀကံ႕ခုိင္ သန္စြမ္းလာ၏။



STRENGTHENING RELATIONSHIPS

The foolish take advantage of others,
Gaining short term relationships.

The clever are willing to be taken advantage of,
Gaining affection but feeling bitter about their relationships.

The wise tend of to share advantages with others,
Gaining love, respect and enduring relationships.

ဆက္ဆံေရးကုိခုိင္မာေစျခင္း

လူမိုက္တုိ႔သည္ သူတစ္ပါးအေပၚ အခြင့္ေကာင္းယူတတ္သျဖင့္ ေရတုိ ဆက္ဆံေရးကုိသာ ရ၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ မိမိအေပၚ အခြင့္အေရးယူျခင္းကုိ ႏွစ္သက္၏။
သုိ႔ျဖစ္၍ သူတစ္ပါး၏ ခ်စ္ခင္ျခင္းကို ရေသာ္လည္း ယင္းတို႔၏ ဆက္ဆံေရးကုိ အၿမဲ မေက်မခ်မ္း ျဖစ္ေနရ၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ အခြင့္အေရးယူျခင္းကုိ အမ်ားႏွင့္ မွ်ေ၀ခံစား၏။
ယင္းအတြက္ သူတုိ႔သည္ ေမတၱာႏွင့္ အၾကည္ညိဳကုိ ရရံုသာမက ေရရွည္တည္တံ့ေသာ ဆက္ဆံေရးကုိလည္း ရ၏။



BENEFACTORS

The foolish betray even their benefactors,
No one dares to deal with them.
As a result, they have to pay for more than what they get.

The clever are greatful to their benefactors;
Everyone wants to be nice to them.
As a result, they feel endless obligation.

The wise uplift the souls of their benefactors
Because it is the only true way of repayment.
As a result, they inspire the benefactors for greater giving,
Benefiting all mankind.

ေက်းဇူးရွင္

လူမုိက္တုိ႔သည္ ေက်းဇူးရွင္ကုိပင္လွ်င္ သစၥာေဖာက္၏။
မည္သူကမွ် ယင္းတုိ႔ကုိ ဆက္ဆံရန္ မ၀ံ့ၾက။
ထုိ႕ေၾကာင့္ သူတုိ႔သည္ ရထားသည္ထက္ ပုိ၍ ေပးဆပ္ရ၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ ေက်းဇူးရွင္မေပၚ ေက်းဇူးသိတတ္သျဖင့္ လူတုိင္းက သူတုိ႔ကုိ ႏွစ္သက္ၾက၏။
သုိ႔ျဖစ္၍ သူတုိ႔သည္ ၀တၱရားမ်ားကုိ တစ္သက္လံုး ထမ္းေဆာင္ရမည္ဟု ခံစားေနရေလ၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ ေက်းဇူးရွင္တုိ႔အား စိတ္၏ခ်မ္းသာမႈကုိ ရရွိေစ၏။
အေၾကာင္းမွာ ဤသည္ပင္လွ်င္ တစ္ခုတည္းေသာ မွန္ကန္သည့္ ေက်းဇူးဆပ္နည္းျဖစ္၏။
ရလာဒ္အျဖစ္ ေက်းဇူးရွင္မ်ားအား ပုိ၍ ႀကီးစြာေသာ ေပးကမ္းျခင္းကုိ လႈံ႕ေဆာ္ေပး၏။
ဤနည္းအားျဖင့္ သူတို႔သည္ လူ႔ေဘာင္တစ္ခုလံုးကုိ အက်ဳိးေက်းဇူး ရရွိေစ၏။



TRUTHFULNESS

The foolish cannot keep their word.
No one believes them.
They lose even their self-respect.

The clever are obsessed with truth
But cannot distinguish advantages from the disadvantagesin truthfulness,
And often trap themselves in the truth.

The wise mold truth and wisdom into oneness.
The truth protects them,
And their words become true.

အမွန္တရား

လူမုိက္တုိ႕သည္ ကတိစကားကုိ မတည္ႏုိင္ၾက၍ မည္သူကမွ် သူတုိ႔ကုိ မယံုၾကည္ၾကေပ။
ထုိ႕ေၾကာင့္ သူတုိ႔သည္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ေလးစားႏုိင္မႈကုိပင္ ေပ်ာက္ဆံုးၾကရ၏။

လူေတာ္မ်ားသည္ အမွန္တရား၏ စီးနင္းလႊမ္းမုိးထားျခင္းကုိ ခံေနၾကရ၍ အမွန္တရား၏ အားသာခ်က္ႏွင့္ အားနည္းခ်က္တုိ႔ကုိ ခြဲျခားနုိင္စြမ္း မရွိၾကေပ။
သုိ႔ျဖစ္၍ သူတုိ႔သည္ အမွန္တရားထဲတြင္ မၾကခဏ ခ်ဳပ္မိေနတတ္ၾက၏။

ပညာရွိမ်ားမွာမူ အမွန္တရားႏွင့္ ဉာဏ္ပညာတုိ႕ကုိ တစ္သားတည္း ျဖစ္သြားေအာင္ သြန္းေလာင္းယူၾက၍ အမွန္တရား၏ အကာအကြယ္ကုိ ရၾက၏။
ယင္းအတြက္ သူတို႔၏ စကားမ်ားသည္လည္း အမွန္တရားခ်ည္းသာ ျဖစ္ၾကရ၏။

(The Foolish, The Clever, The Wise by Charles Akara)
ကုိ တူေဒးအယ္ဒီတာအဖြဲ႕ ဘာသာျပန္သည္။

စာသင္ခန္းထဲက အၾကင္နာတရား

သိန္းႏိုင္

“...အဲဒီတဒဂၤ ခဏငယ္ေလးမွာ အဲဒီလူငယ္၊ လူၾကီး၊ ကေလးေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရေနမွာ မဟုတ္လား။..”

၂၁ ရာစု မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ကေလးဘ၀ဟာ ျပီးခဲ့တဲ့ရာစုမ်ားနဲ႔ လြန္စြာ ကြာျခားလို႔ ေနျပီျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းပညာေရးပံုစံေတြ ေျပာင္းလဲလာေနတယ္။ ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္တိုင္းဟာ အရင္ကနဲ႔ ကြာျခားလာေနတာကို ေတြ႔ျမင္ေနရတယ္။

မူၾကိဳကေလးဘ၀ကတည္းက ပံုစံခြက္ထဲမွာ ၀င္ေရာက္ရေတာ့တယ္။ ေက်ာင္းကို ပို႔ၾကတယ္။ မူၾကိဳေက်ာင္းမွ မထားရင္ ေခတ္မမီေတာ့ဘူး မဟုတ္လား။ လူေနမႈ ဘ၀ပံုစံေတြလည္း ေျပာင္းလဲလို႔လာတယ္။ မိဘ ၂ ဦးစလံုးက အခ်ိန္ျပည့္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ ေနၾကရလို႔ျဖစ္ေစ၊ ဘ၀အစ မူၾကိဳပညာေရးရဲ႕ ေရရွည္တန္ဖိုးကို သိျမင္လာၾကလို႔ျဖစ္ေစ၊ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း အေနနဲ႔ စီးပြားျဖစ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ မူၾကိဳေက်ာင္းေတြလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ျမိဳ႕ၾကီး၊ ျမိဳ႕ငယ္၊ ေက်းလက္ ဇနပုဒ္ ေနရာအႏွံ႔အျပား၊ လမ္းတိုင္းမွာလိုလို ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ေပၚထြန္းလာေနပါျပီ။

မူလတန္း၊ အလယ္တန္းအဆင့္ေတြမွာ က်ျပန္ေတာ့ အားကစားဟာ မလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ အစုအဖြဲ႔ငယ္ေလးေတြ ဖြဲ႔စည္းျပီးေတာ့ တကယ့္ အားကစားသမားၾကီးေတြ စတုိင္အျပည့္နဲ႔ကို ေက်ာင္းအဆင့္၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ တုိင္းအဆင့္ ေတြမွာ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲႏိုင္ဖုိ႔ နည္းစနစ္မွန္မွန္နဲ႔ ေလ့က်င့္ေနၾကတယ္။
ဆယ္တန္းလြန္သင္တန္းမ်ားနဲ႔ ေကာလိပ္ေက်ာင္း ၀င္ခြင့္ဆိုတာကလည္း အရင္ေခတ္ေတြထက္ကို ပိုျပီးေတာ့ ယွဥ္ျပိဳင္ေရြးခ်ယ္ ခံေနရေတာ့တယ္။

ဒီေျပာင္းလဲျခင္းျဖစ္စဥ္ေတြမွာ မိသားစုအတြင္း ဆက္ဆံေရးလည္း ပံုစံေျပာင္းလဲလို႔ လာခဲ့ပါျပီ။ ကေလးအေနနဲ႔ေကာ၊ မိဘေတြကပါ အခ်ိန္မေပးႏိုင္တဲ့ ေခတ္ကို ေရာက္လာေနပါျပီ။ အက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ေႏြးေထြးတဲ့ မိသားစုအတြင္း ဆက္ဆ ံေရးနဲ႔ “မိသားစုအတြင္း အၾကင္နာတရား” ဟာလည္း ေခတ္ေဟာင္းမွာ က်န္ေနခဲ့တဲ့ အရာတစ္ခု ျဖစ္လာေန ပါတယ္။ သို႔ေပတဲ့ ပညာေရးဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကေတာ့ ဒီရိုးရာကေတာ့ျဖင့္ရင္ ဘယ္ေသာအခါမွ မေဟာင္းႏြမ္း သင့္ဘူးလို႔ အၾကံျပဳ တင္ျပထားၾကပါတယ္။
“အၾကင္နာ ကရုဏာတရားဟာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားရဲ႕ မိမိကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ေက်ာင္း၊ စာသင္ခန္းတြင္း အေျခအေနကို တိုးတက္ေစပါတယ္။” လို႔ - အၾကင္နာတရားႏွင့္ ျပဳမူဆက္ဆံေရး ေဖာင္ေဒးရွင္းအဖြဲ႔ၾကီး - က တင္ျပ ထားပါတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ေမတၱာတရားနဲ႔ ဘယ္လိုျပမူ ဆက္ဆံသင့္တယ္ ဆိုတာကို သင္ၾကားေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ “စာေတာ္တာ၊ စာမေတာ္တာကို အသာထား၊ အၾကင္နာတရား၊ ေမတၱာတရားနဲ႔ ျပဳမူဆက္ဆံျခင္းဟာ ဘ၀ အရည္အေသြးနဲ႔ ပညာကိုပါ တိုးတက္လာေစတယ္။ တကယ္လည္းဘဲ ေတာ္လာၾကတယ္၊ ထူးခၽြန္လာၾက ပါတယ္။”

ေမတၱာတရားရဲ႕ ရလဒ္ဟာ ေက်ာင္းစာမွာ အခက္အခဲရွိေနတဲ့ ကေလးေတြကိုသာလွ်င္ အက်ဳိးရွိေစတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြဟာ အခက္အခဲနဲ႔ စိတ္ဖိစီးမႈေတြကို ၾကံဳၾကိဳက္တဲ့ အခါေတြမွာ ေက်ာင္းသားေတြ ႏွင့္ လူၾကီးေတြကိုပါ အက်ဳိးမ်ားေစပါတယ္။ လူသားရဲ႕ ပင္ကုိယ္ အခ်င္းအရာတစ္ခုျဖစ္တဲ့ “အၾကင္နာတရား” ဟာ စာနာစိတ္ကို ဖြ႔ံျဖိဳးေစျပီး ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး အသံုးတည့္လွတဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရး စြမ္းရည္ကိုလည္း ကေလးမ်ား ရရွိ ႏိုင္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္တမ္းမွာ ခင္မင္ရင္းႏွီးတဲ့ သူေတြႏွင့္ မ်က္ႏွာစိမ္းတဲ့သူကိုပါ အခါအားေလ်ာ္စြာ ၾကင္နာစြာ ျပဳမူ ဆက္ဆံေစျခင္းဟာ ကေလးမ်ားကို သူတို႔ ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာငယ္ေလးရဲ႕ ေဘာင္အျပင္ဖက္နဲ႔လည္း ထိေတြ႔ ဆက္ခံခြင့္ ရရွိေစတာပါ။ ဒီအခါမွာ အေရာင္အေသြး စံုလင္ ေထြျပားလွတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္ ကမၻာၾကီးကိုပါ ဆက္ဆံျပီး သား ျဖစ္လာမယ္ မဟုတ္လား။

ေက်ာင္းစာသင္ခန္းက ဘယ္လို စတင္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ပါသလဲ။ ၾကင္နာစြာ ျပဳမူ လုပ္ေဆာင္ဖု႔ိဆိုတာ သိပ္အခက္ ၾကီး မဟုတ္ပါဘူး။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ လံႈေဆာ္စိတ္ကို ျဖစ္ထြန္းေစႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေတြ အမ်ားၾကီးပါ။ အခါ အားေလ်ာ္စြာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေခတ္ၾကီးမွာ မၾကာမၾကာ ၾကားေနရတဲ့ “အခါအားေလ်ာ္စြာ ေနရာအႏွံ အၾကမ္းဖက္မႈ” ဆိုတဲ့ လုပ္ရပ္နဲ႔ ဆန္႔က်င္စြာ ေပၚထြက္လာတဲ့ “အခါအားေလ်ာ္စြာ ၾကင္နာစြာ ျပဳမူဆက္ဆံမႈ” လုပ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ “အခါအားေလ်ာ္စြာ” ရယ္လို႔ သံုးႏႈန္းရတာကေတာ့ “မၾကင္နာတတ္၊ မစာနာတတ္၊ မခံစား တတ္ေသးတဲ့ သူေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဆိုလိုတာပါ။ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိေနတဲ့ လူေတြ၊ ကေလးေတြအေပၚမွာ အၾကင္နာ တရားနဲ႔ ျပဳမူဆက္ဆံေပးဖို႔ပါ။ လူစိမ္း၊ သူစိမ္းေတြျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ေတြ႔ျမင္ေနက် ေစ်းဆိုင္က ေစ်းသည္ေတြ၊ လမ္းေဘးလုပ္သားေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ေက်ာင္းဆရာဆရာမ အခ်င္းအခ်င္း၊ အတန္းေဖာ္ စတဲ့သူေတြလည္း ပါပါ တယ္။ အၾကင္နာတရားနဲ႔ စာနာစိတ္ ကူးစက္ ခံစားသြားေစဖုိ႔ရယ္ပါ။
ကေလးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္သင့္တယ္။ အခြင့္အလမ္းေတြ ရွာေဖြသင့္တယ္။ အသက္အရြယ္ႏွင့္ စိတ္ပါ၀င္စားမႈ အလိုက္ လမ္းညႊန္ အၾကံေပးရမွာပါ။ အံ့အားသင့္ေလာက္တဲ့၊ “အၾကင္နာ” အၾကီးၾကီးေတြ၊ လုပ္ရပ္ထူးေတြရယ္လို႔ မဆိုလိုပါဘူး။ တုိင္းသိ၊ ျပည္သိ ေပးကမ္းလွဴဒါန္းမႈနဲ႔ အၾကင္နာတရားကိုလည္း မဆိုလိုပါဘူး။

“ေက်းဇူးပါ” ရယ္လို႔ ရိုးရွင္းစြာ ခံစား ေျပာတတ္ဖို႔ကစလို႔ ကေလးကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးတဲ့ ပို႔စကဒ္ေလးမွာ “ေက်းဇူးတင္ ပါတယ္ သူငယ္ခ်င္းရယ္” ဆိုတဲ့ စာသားေလးနဲ႔ ေပးတတ္ဖုိ႔ပါ။ ေက်ာင္းတြင္း အမိႈက္ပံုးေဘးမွာ ကေလးေတြက “ေက်းဇူး” ဆိုတဲ့ စာသားကပ္ထားျခင္းဟာ သန္႔ရွင္းလုပ္သားၾကီးေတြရဲ႕ ပင္ပန္းတဲ့ အလုပ္ကိုလည္း အကူအညီေပးရာ ေရာက္တယ္မဟုတ္လား။ အိမ္နီးနားခ်င္းရဲ႕ ႏို႔စို႔ကေလးေလးကို ကူထိန္းေပးတဲ့ ေက်ာင္းသူငယ္ ေလးဟာ လူသား ၂ ဦးကို တစ္ျပိဳင္တည္းမွာ ၾကည္ႏူး ေပ်ာ္ရႊင္ေစတာပါ။ မအားလပ္ေလာက္ေအာင္ အလုပ္ရႈပ္ေနတဲ့ မိခင္ျဖစ္သူကို ေခတၱအနားယူခြင့္၊ ကစားေဖာ္ အသစ္လိုေနတဲ့ ကေလးေလးကိုလည္း ၾကည္ႏူးခြင့္ေတြအတြက္ ကူညီေပးလုိက္တာ။

ဆရာဆရာမမ်ားကို ေက်းဇူးတင္တတ္ဖို႔၊ ကေလးအခ်င္းခ်င္း ေက်းဇူးစကားဆိုတတ္ဖို႔ ေလ့က်င့္ေပးသင့္ပါတယ္။ အျပန္အလွန္ အကူအညီေပးဖို႔အတြက္ လက္မေႏွးဖို႔။ မိုးရာသီမွာ မိုးကာ၊ ထီးမရွိေသးတဲ့ကေလးေတြကို အခ်င္းခ်င္း ကူညီေပးဖို႔။ ရြာထဲက အိမ္အမိုးမလံုတဲ့ မိသားစုေတြကို စာနာစိတ္နဲ႔ အင္ဖက္တခ်ဳိ႕ ကမ္းလွမ္းတတ္ဖို႔၊ ေခ်ာ္လဲက် သြားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းကို ထူမေပးဖို႔။ ေလွာင္ေျပာင္ရယ္ေမာတတ္တဲ့ အျခားကေလးေတြကိုလည္း ကေလးအခ်င္းခ်င္း အဲဒီလို မလုပ္ဖုိ႔ ေျပာတတ္ဖို႔၊ စာအုပ္စင္ေပၚက စာအုပ္ကို လမ္းလွမ္းမမီ ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေလးကို အျခား ကေလး ၾကီး တစ္ေယာက္က ကူညီေပးတတ္ဖို႔ စတဲ့ “အၾကင္နာ” လက္ေဆာင္ေသးေသးေလးေတြ အျမဲတမ္း ေပးျဖစ္ေနဖို႔ ငယ္ရြယ္စဥ္ကတည္း လမ္းညႊန္ေပးရမွာပါ။ ၾကင္နာစြာ ျပံဳးျပတတ္ဖို႔နဲ႔ ခ်ီးက်ဴးစကားေတြ ေျပာဆိုတတ္ဖို႔လည္း ကူညီေပးရမွာပါ။ အဲဒီတဒဂၤ ခဏငယ္ေလးမွာ အဲဒီလူငယ္၊ လူၾကီး၊ ကေလးေတြဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရေနမွာ မဟုတ္လား။

ဒီေက်ာင္းရဲ႕၊ ဒီစာသင္ခန္းအတြင္းက အေရးၾကီးဆံုးေသာ သင္ခန္းစာေတြ မျဖစ္သင့္ဘူးလား။ ဒီအေရးၾကီးလွတဲ့ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းကို ဘယ္လို တည္ေဆာက္ၾကမလဲ။

သိန္းႏိုင္

(သုခမိန္ ဂ်ာနယ္ အမွတ္ ၂)

ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း

သိန္းႏုိင္

“ဘာသာရပ္ၾကီး တစ္ခုလံုးကို ျဖဳတ္ပစ္လုိက္ၾကတာေနာ္။ မ်ဳိးဆက္ ၄ ခုေလာက္ေတာင္ရွိေနျပီ။ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြမွာလည္း ျပန္ထည့္ဖို႔ကို မစဥ္းစားခဲ့ၾကဘူး။ အခုထက္ထိ ျဖဳတ္ထားၾကတုန္း။ ဒါဟာ ပညာေရးဆိုင္ရာ ရက္စက္မႈပါ။ တာ၀န္မဲ့မႈလည္းျဖစ္တယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေက်ာင္းဆရာ ျပန္လုပ္ၾကေပမယ့္လည္း ကိုယ္ကမသင္ခဲ့ရတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုျပန္သင္ေပးႏုိင္မွာလဲ။”

အျမဲစြတ္စိုေနတတ္ေသာ နယ္ေျမျဖစ္သျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခြင္လံုးမွာ စိမ္းစိုလန္းဆန္းလ်က္။ ပင္လယ္ျပင္ၾကီးကို အမွီျပဳျပီး ၀မ္းစာရွာၾကရရွာေသာ မိသားစုမ်ား၏ ကေလးမ်ားအတြက္ ေက်ာင္းမ်ားကို ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ဖြင့္လွစ္ထားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တြင္ မိုးဦးရာသီတြင္ ရက္တို ဆရာအတတ္ပညာေရးသင္တန္းကို ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အစြန္အဖ်ား နယ္ေျမတစ္ခုတြင္ က်င္းပ ျပဳလုပ္ခြင့္ရရွိခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္တြင္း အေျခခံပညာ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းဆရာတာ၀န္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူမ်ား အပါအ၀င္ အသက္အရြယ္မ်ဳိးစံု ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမမ်ား စုစုေပါင္း ၆၀ ဦးခန္႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ကေလးဖြံ႕ျဖိဳးမႈပညာ၊ ၪဏ္ရည္အေထြေထြ စြမ္းရည္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ကေလးဗဟိုျပဳ စာသင္ၾကားနည္းမ်ား၊ အႏုရသပညာေရး၊ သင္ရိုးညႊန္း တမ္းပညာႏွင့္ ပညာေရးစီမံခန္႔ခြဲမႈတုိ႔ကို ဦးစားေပးေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့သည္။ က်ယ္ျပန္႔၊ မွ်တေသာ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္း တစ္စံုကို လိုအပ္ေနသည့္ ယင္းေဒသတြင္ ဤကဲ့သို႔ေသာ သင္တန္းမ်ဳိး၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ဳိး ယခင္က မရွိခဲ့ေသးပါ။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ သင္တန္း နည္းျပဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ သင္တန္းသူ၊ သင္တန္းသား ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားအတြက္ လြန္စြာအားရ ေက်နပ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ စုေပါင္း ေဆြးေႏြးေလ့လာျခင္းျဖင့္ အားလံုးအတြက္ ပညာေရး အေတြးအျမင္သစ္မ်ား၊ အက်င့္အၾကံသစ္မ်ား ရရွိခြင့္ကို ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့ၾကျပန္သည္။

ေပ်ာက္ဆံုးသြားတဲ့ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း

သင္တန္း၏ အေရးၾကီးေသာ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခုလည္းျဖစ္၊ ေရရွည္လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုအေနျဖင့္လည္းရွိေနမည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း ပညာေခါင္းစဥ္ကို ေဆြးေႏြးၾကရာ၀ယ္ ျမန္မာ့ပညာေရး ရႈခင္းမွ ေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ေလေသာ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့ၾကေတာ့၏။ က်ယ္ျပန္႔၊ မွ်တေသာ သင္ရုိးညႊန္းတမ္းကို မည္သို႔တည္ေဆာက္ၾကပါမည္နည္း။ ဘက္စံုပညာေရးဟူသည္ အဘယ္နည္း။ ပညာ၊ ပညာေရး၊ ေက်ာင္းပညာေရး၊ မူလတန္းပညာေရး စသည္တို႔၏ အဓိပၸါယ္တို႔ကို ဖြင့္ဆိုျခင္းျဖင့္ စတင္ေဆြးေႏြးရေတာ့သည္။ အေျခခံပညာေရး၏ ရည္မွန္းခ်က္ကို ရွင္းလင္းရေတာ့၏။

ဘာသာရပ္မ်ားဖြဲ႔စည္းပံုႏွင့္ ၂၁ ရာစု အတြက္ အေျခခံပညာသင္ရိုးညႊန္းတမ္းဖြဲ႔စည္းမႈကိုေဆြးေႏြးၾကစဥ္ သင္တန္းနည္းျပဆရာမွ အမွတ္မထင္ ေမးခြန္းတစ္ခုကို ေကာက္ခါငင္ခါ ေမးျမန္းေလသည္။
“အခုဒီသင္တန္းကို တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားထဲက ျပည္သူ႔နီတိဘာသာရပ္ကို အေျခခံပညာ ေက်ာင္းေနတုန္းက သင္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ဆရာဆရာမမ်ား ေခတၱမတ္တပ္ ရပ္ေပးၾကပါ”
အားလံုးတဒဂၤမွ် တိတ္ဆိတ္ျငိမ္သက္ သြားၾကေလသည္။ ေတြေ၀စဥ္းစားေနၾကပံုကို ျမင္လုိက္ရျပန္သည္။ ထို႔ေနာက္ အသက္ၾကီးၾကီး ဆရာဆရာမၾကီး ၇ ဦးခန္႔ ျဖည္းညင္းစြာ မတ္တပ္ရပ္လာၾကသည္။ သင္တန္းဆရာအေနျဖင့္ ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးေနသူမွ တစ္ခန္းလံုးကို ေစ့ငုစြာ သံုးသပ္ၾကည့္မိသည္။ ဆရာဆရာမ ၆၀ ဦးခန္႔မွ အသက္ ၆၀ ၀န္းက်င္ခန္႔ ၇ ဦးသာမတ္တပ္ထရပ္သည္မဟုတ္ပါလား။ သူတို႔မ်က္ႏွာမ်ားေပၚတြင္ ေဆြးေျမ့ လြမ္းဆြတ္ ေနၾကဟန္ ရွိသည္။ က်န္ရွိေနေသာ ဆရာဆရာမ ၅၀ ေက်ာ္မွာ မတ္တပ္ရပ္ျပသူ ဆရာဆရာမၾကီးတို႔ကို ေငးေမာရင္း တစ္စံုတစ္ရာကို ကုိယ္စီ စဥ္းစားေနၾကပံု ေပၚလြင္ေနသည္။

အခ်ိန္လည္းေစ့ေတာ့မည္ျဖစ္သျဖင့္ သင္တန္းဆရာမွအားလံုးကို ဤသို႔ဆက္ေျပာခဲ့ေလသည္။
“ထုိင္ေနၾကတဲ့ ဆရာဆရာမမ်ားဟာ အသက္အရြယ္အားျဖင့္ ၂၀ ေက်ာ္၊ ၃၀ ေက်ာ္၊ ၄၀ ေက်ာ္၊ ၅၀ ေက်ာ္ေတြ အမ်ားစုျဖစ္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အားလံုးလည္းပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးကို ျဖတ္သန္းခဲ့ဖူးသူေတြခ်ည္းျဖစ္တယ္။ အခုေတာ့ျဖင့္ ကံအားေလွ်ာ္စြာ၊ ကံေကာင္းစြာနဲ႔ ဒီေနရာေလးမွာ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားအေနနဲ႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ ရရွိေနၾကတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ သင္တန္းခ်ိန္ ေစ့ေတာ့မွာမို႔လို႔ အိမ္စာအေနနဲ႔ ေပးလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ ထိုင္ေနတဲ့ ဆရာဆရာမမ်ားအေနနဲ႔ ဘာျဖစ္လုိ႔မ်ား ျပည္သူ႔နီတိဘာသာရပ္ကို အေျခခံပညာ ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ သင္ယူေလ့လာခြင့္ မရရွိခဲ့ၾကတာလဲဆိုတာ အေျဖရွာလာၾကဖို႔ပါ။”
တီးတိုး ေဆြးေႏြးသံမ်ား ေပၚထြက္လာခဲ့၏။

သင္တန္း နည္းျပဆရာမွ ဆက္ေျပာခဲ့သည္။

“ေလးစားထုိက္တဲ့ က်ေနာ့္တို႔ရဲ႕ ၀ါရင့္ဆရာဆရာမၾကီးမ်ားကိုလညး္ အကူအညီတစ္ခု ေတာင္းပါရေစ။ က်ေနာ္တို႔ကို စာသင္ၾကားေပးခဲ့တာေတြအတြက္ ေက်းဇူးစကားဆိုပါရေစ။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ က်ေနာ္အပါအ၀င္ ဒီခန္းမထဲမွာ ထိုင္ေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားဟာ ျပည္သူ႔နီတိဘာသာရပ္ကို အေျခခံပညာ ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ သင္ယူေလ့လာခြင့္ မရရွိခဲ့တာ ေသခ်ာတယ္။ အဲဒီအတြက္ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ၄၀ ေက်ာ္ တစ္ေခတ္တစ္ခါက ဆရာဆရာမၾကီး သင္ယူေလ့လာခြင့္ ရရွိခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႔နီတိ ဘာသာရပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မနက္ျဖန္ခါ ျပန္လည္ေျပာျပေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီေန႔ေတာ့ ဒီေလာက္နဲ႔ ရပ္နားၾကရေအာင္ပါ။ အားလံုး မဂၤလာပါ”

+++++

သင္တန္းေနာက္တစ္ရက္တြင္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းပညာ အခ်ိန္စလွ်င္စျခင္း ဆရာငယ္တစ္ဦးမွ စတင္ေျပာဆိုလိုက္ေလသည္။ ဤျမိဳ႕ေလးတြင္ သခ်ၤာဆရာတစ္ဆူျဖစ္ေလသူ ဆရာေမာင္ခင္ေဇာ္ျဖစ္သည္။
“မေန႔က ဆရာခုိင္းလိုက္တဲ့ အိမ္စာကို စဥ္းစားလိုက္တာ အေျဖလည္းမရဘူး။ အိပ္လို႔လည္း မေပ်ာ္ဘူး။ စာေတြသိပ္မသင္ခဲ့ရေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စာသိပ္မက်က္ခဲ့ရလို႔ ကံအေတာ္ေကာင္းခဲ့တယ္လို႔ေတာ့ စဥ္းစားမိ ပါတယ္။”

အားလံုး ျပံဳးစိစိ ျဖစ္ကုန္ၾကသည္။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္တြင္ထုိင္ေနေသာ အစအေနာက္သန္သည့္ ဆရာမ ေမကံ့ေကာ္မွ ဆရာေမာင္ခင္ေဇာ္ ဖက္သို႔ လက္ညိဳးထိုးျပီး ေျပာလုိက္ေလသည္။
“ဆရာခင္ေဇာ္ရဲ႕ အဖိုး ပိႆာခ်ိန္နဲ႔ ေရာင္းစားလိုက္တာ ျပည္သူ႔နီတိစာအုပ္ကုန္သြားလို႔ က်မတို႔ေခတ္မွာ ဆက္မသင္ရတာ ျဖစ္မယ္။ အခုလည္း သူ႔အဖိုး အက်င့္အတုိင္းပဲ”
တစ္ခန္းလံုး တ၀ါး၀ါး ပြဲက်သြားေတာ့၏။

အျမဲအတည္ေနတတ္သူ ဆရာဦးလွေဆာင္မွ မ်က္မွန္တစ္ခ်က္ပင့္ျပီး ေတြးေတြးဆဆေျပာ၏။ “ဒါဟာ ရက္စက္မႈတစ္ခုပဲလား ဆရာသိန္းႏိုင္။ အျမဲလိုလို ၾကားေနခဲ့ရတာကေတာ့ ဘက္စံုပညာေရးဆိုလားပဲ။ က်ေနာ္မေန႔ညက တစ္ညလံုးစဥ္းစားတယ္။ အခု အသက္ ၅၀ နားနီးေနျပီ။ သို႔ေပမယ့္ အေျခခံပညာေရးကတည္းက မရလိုက္တဲ့ဟာ၊ မသင္ခဲ့ရတာနဲ႔ အသိပညာ ခၽြတ္ယြင္းခ်က္ေတြနဲ႔ ရွင္သန္ေနခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြကို ႏွေမ်ာသလိုပဲဗ်ာ”

စိတ္ဆတ္သည့္ ေက်ာင္းဆရာဦးတိတ္က လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းလ်က္ ေဒါသတၾကီး ၀င္ေရာက္ ေဆြးေႏြးျပန္သည္။ “ဘာသာရပ္ၾကီး တစ္ခုလံုးကို ျဖဳတ္ပစ္လုိက္ၾကတာေနာ္။ မ်ဳိးဆက္ ၄ ခုေလာက္ေတာင္ရွိေနျပီ။ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္ေတြမွာလည္း ျပန္ထည့္ဖို႔ကို မစဥ္းစားခဲ့ၾကဘူး။ အခုထက္ထိ ျဖဳတ္ထားၾကတုန္း။ ဒါဟာ ပညာေရးဆိုင္ရာ ရက္စက္မႈပါ။ တာ၀န္မဲ့မႈလည္းျဖစ္တယ္။ အခုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ေက်ာင္းဆရာ ျပန္လုပ္ၾကေပမယ့္လည္း ကိုယ္ကမသင္ခဲ့ရတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုျပန္သင္ေပးႏုိင္မွာလဲ။”
အားလံုးျပန္ျငိမ္က်သြားျပန္ေလသည္။ နည္းျပဆရာျဖစ္သူမွ ၀ါရင့္ဆရာဆရာမၾကီးမ်ားဖက္သို႔လွည့္ျပီး ေဆြးေႏြးေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့သည္။

“အခုလို အျမင္ေတြကို တင္ျပေပးတာ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အေျခခံပညာေရးမွာကတည္းက ျပည္သူ႔နီတိ ဘာသာရပ္ကို သင္ယူခြင့္ရရွိ ခဲ့ၾကတဲ့ ဆရာဆရာမၾကီးမ်ားမွ အေတြ႔အၾကံဳေတြကို ေ၀မွ်ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာဆရာမၾကီးတို႔ ငယ္စဥ္ မူလတန္း၊ အလယ္တန္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္းသား ဘ၀တုန္းက ပညာေရး အေျခအေနကို အားလံုးလည္း သိခ်င္ေနၾကပါတယ္”

ျပည္နယ္အဆင့္မွာ ပညာေရးမွဴးလုပ္ခဲ့ဖူးသူ အသက္ ၆၈ ႏွစ္ရွိျပီျဖစ္တဲ့ ဆရာၾကီး ႏုိင္ပညာမြန္မွ မတ္တပ္ရပ္ျပီး အားလံုးျမင္ႏုိင္ေစရန္ စာအုပ္ငယ္တစ္အုပ္ကို ေျမႇာက္ျပလုိက္သည္။ သင္တန္းသူသင္တန္းသားမ်ားႏွင့္ နည္းျပဆရာမ်ားမွာ ဆရာၾကီးကိုင္ထားသည့္ စာအုပ္ငယ္ကို စိတ္၀င္တစား ေမာ့ၾကည့္ေနၾကသည္။ ပိန္ပိန္ပါးပါး အျငိမ္းစား ျမန္မာ့ပညာေရးသမားၾကီးဆီမွာ ရင္ဖြင့္ေျပာျပစရာ တစ္ခုမဟုတ္ တစ္ခု အျမဲပင္ ရွိေနတတ္ေလသည္။

“အဟမ္း... အားလံုးကို ေလးစားပါတယ္။ က်ေနာ္ျပည္နယ္ပညာေရးမွဴး လုပ္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြတေလွ်ာက္လံုးမွာ ျမိဳသိပ္ထားခဲ့ရတဲ့ အရာတစ္ခုကို ဒီကေန႔ေတာ့ ေျပာျပပါမယ္။ ဒါဟာ အေျခခံပညာဦးစီးမွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စာသင္ခန္းေတြအထိ ျပန္မေရာက္ခဲ့ တာကေတာ့ အင္မတန္မွ ၀မ္းနည္းစရာပါ။ အခုက်ေနာ္ကိုင္ထားတဲ့ စာအုပ္ေလးရဲ႕နာမည္က - ျပည္သူ႔နီတိ - ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ေနာ့္ရဲ႕ အိမ္က စာအုပ္ေသတၱာေလးမွာ သိမ္းဆည္းထားခဲ့တာပါ။ အႏွစ္ ၅၀ နီးပါးရွိေနျပီ။ က်ေနာ္ အေျခခံပညာေက်ာင္းသားဘ၀က သင္ယူခဲ့ရတဲ့ ျပဌာန္းစာအုပ္ေလးလည္းျဖစ္တယ္။ စာေပဗိမာန္ ပံုႏွိပ္တုိက္က ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ ထုတ္ထားတဲ့ဟာပါ။ ေနာက္ဆံုးထုတ္ေ၀ခဲ့တာလည္း ျဖစ္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေခတ္တုန္းက သတၱမတန္းကေန ဧကာဒသမတန္းအထိ ေလ့လာခဲ့ရတယ္။”

ထုိင္ျပီး ေငးေမာ နားေထာင္ေနသူတို႔အၾကား လႈပ္လႈပ္ရွားရွား ျဖစ္သြားၾကသည္။ ကၽြတ္စီကၽြတ္စီျဖင့္ ေဆြးေႏြးသံအခ်ဳိ႕ ေပၚထြက္လာျပန္သည္။

“ေက်ာင္းဆရာလုပ္လာတာ အႏွစ္ ၂၀ နီးပါးေတာင္ရွိေနပါျပီ။ တစ္ခါမွ ဒီစာအုပ္ကို မေတြ႔ခဲ့ဖူးဘူး။” နယ္ေျမတြင္းရွိ ေက်ာင္းအားလံုး၏ လူမႈေရး ဘာသာရပ္မွဴးျဖစ္သူ ဆရာေျမမွ ေျပာလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
“အဲဒီ ျပည္သူ႔နီတိစာအုပ္မွာ ဘာေတြေရးထားသလဲ သိခ်င္ပါတယ္။” တစ္ခုခုကို သိခ်င္တိုင္း မ်ဳိသိပ္မထားတတ္ပဲ ခ်က္ျခင္းေမးတတ္သူ သမိုင္းဆရာမေဒၚ မိုးသီတာျပည့္မွ သိခ်င္ေဇာၾကီးစြာႏွင့္ ေမးျမန္းေလေတာ့သည္။ အားလံုးမွာလည္း သိခ်င္ေနၾကသည္မဟုတ္လား။

ဆရာၾကီးႏိုင္ပညာမြန္မွ ဆက္ေျပာျပေနခဲ့ေလသည္။
“စာမ်က္ႏွာ ၁၄၀ နီးပါးရွိတဲ့ ဒီစာအုပ္ဟာ အေျခခံပညာအထက္တန္းဆင့္အတြက္ ျပဌာန္းခဲ့တာပါ။ အခန္း ၁၃ ခန္း ပါရွိပါတယ္။ အဲဒီအခန္းေခါင္းစဥ္ေတြကို ေျပာျပေပးပါမယ္။
အခန္း (၁) ျပည္သူ႔နီတိ အဓိပၸါယ္ႏွင့္ အေျခခံသေဘာ
အခန္း(၂) ေပါင္းသင္းဆက္ဆံမႈႏွင့္ လူ႔အစည္းအရံုး
အခန္း (၃) ႏုိင္ငံသားႏွင့္ သူ၏ အရည္အခ်င္းမ်ား
အခန္း (၄) ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေသာ သေဘာတရားမ်ား
အခန္း (၅) ႏုိင္ငံသား၏တာ၀န္ ၀တၱရားမ်ား
အခန္း (၆) ႏိုင္ငံသား၏ အခြင့္အေရးမ်ား
အခန္း (၇) ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ အစိုးရ
အခန္း (၈) ႏိုင္ငံအစိုးရတို႔ တာ၀န္မ်ား
အခန္း (၉) ႏုိင္ငံေတာ္၏ အေျခခံမူမ်ား
အခန္း (၁၀) ႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံု
အခန္း (၁၁) ႏိုင္ငံေတာ္သမတႏွင့္ ပါလီမန္
အခန္း (၁၂) ျပည္ေထာင္စု အစိုးရ
အခန္း (၁၃)လြတ္လပ္ေရး ေက်ညာစာတမ္း

ဒီေခါင္းစဥ္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ အေသအခ်ာဖတ္ရႈေလ့လာျပီး စာသင္ခန္းေတြမွာ ေဆြးေႏြးခြင့္လည္း ရရွိပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က ႏုိင္ငံေရးနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ျပီးေတာ့ စာသင္ခန္းတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးၾကေသးတယ္။ ဥပမာ ဖြဲ႔စည္းပံုက မမွ်တေသးတာေတြ၊ ဘက္လိုက္ထားတာေတြ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြ၊ ဒါေတြကို အထက္တန္းအဆင့္ စာသင္ခန္းေတြမွာ ေဆြးေႏြးဖလွယ္ၾကတယ္။ မတူတဲ့အျမင္ေတြကိုလည္း တေလးတစား နားေထာင္ၾကရတယ္။”

“ဟင္.. အဲဒီေခါင္းစဥ္ေတြ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းစဥ္ေတြလိုပဲ။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ဘာဆုိင္လို႔လဲ။ ပ်င္းစရာၾကီးေတြ။ ဘာျဖစ္လို႔ သင္ခဲ့ရတာလဲဆရာၾကီး။ ပညာေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးဘာဆို္င္လို႔တုန္း”
ပညာေရးႏွင့္ မသက္ဆိုင္သည္မ်ားကို အခ်ိန္ကုန္ခံျပီး ေဆြးေႏြးေနသည္ဟု ထင္ျမင္ယူထားေသာ ဆရာမ ေဒၚနီနီမွ သည္းမခံႏို္င္သည့္ မ်က္ႏွာထားႏွင့္ ေမးျမန္းလို္က္သည္။ ခန္းမထဲမွ အခ်ဳိ႕ မွာ ဇေ၀ဇ၀ါမ်က္ႏွာမ်ားႏွင့္။ သူတို႔ျဖတ္သန္း လာခဲ့သည့္ ပညာေရးခရီးလမ္းတြင္ တစ္ခါမွ မၾကားခဲ့ဘူးေသာ ေခါင္းစဥ္မ်ားျဖစ္ေန၍လည္း သံသယစိတ္တို႔ ရွိသည္မွာ ေပၚလြင္ေနသည္။ အခ်ဳိ႔မွာ စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကေသာ မ်က္ႏွာမ်ားကို ဖံုးဖိမရ။ အခ်ဳိ႕လည္း နည္းျပဆရာဖက္သို႔ ကြက္ၾကည့္ကြက္ၾကည့္ လုပ္ေနၾကသည္။

အျငိမ္းစား အထက္တန္းေက်ာင္းအုပ္ဆရာၾကီးတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးဘေအာင္မွ မတ္တပ္ရပ္လိုက္ျပီး ဆရာၾကီး ႏိုင္ပညာမြန္ထံမွ ရွင္းျပခြင့္ ေတာင္းခံလိုက္သည္။
“ဆရာၾကီး ေခတၱနားပါခင္ဗ်ား၊ က်ေနာ့္ကို ဆက္ရွင္းျပခြင့္ျပဳေစလိုပါတယ္။ က်ေနာ္လည္းပဲ တစ္သက္လံုးျမိဳသိပ္ ခံစားခဲ့ရသူပါ။ တရား၀င္ဖြင့္ေျပာျပခြင့္လည္း မရွိခဲ့ဘူး။ အခုေတာ့ ဒီေနရာေလးမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘ၀ရဲ႕ ဆည္းဆာခ်ိန္မွာ ကံၾကံဳလို႔ဆံုဆည္းၾကရတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ပညာေရးသမားငယ္မ်ားကို အျမင္ ရွင္းျပခြင့္ျပဳေစခ်င္တယ္။”

အားလံုးမွ ဆရာၾကီး ဦးဘေအာင္ ဆက္ေျပာမည့္စကားတို႔ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။ ျဖည္းညွင္းခ်ဳိသာစြာ ေျပာဆိုတတ္သည့္ ဆရာၾကီးမွာ တစ္ျမိဳ႕လံုးက ေလးစားရသူတစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္။ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ နီးပါး ပညာေရး၀န္ထမ္းဘ၀ကို ျဖတ္သန္းခဲ့သူပီသစြာ ပညာေရးအေပၚ သံေယာဇဥ္ၾကီးလြန္းလွသည္။
“တကယ္ေတာ့ ျပည္သူ႔နီတိဘာသာရပ္နဲ႔ ဒီေခါင္းစဥ္ေတြဟာ သိပ္ကို အေရးၾကီးလြန္းပါတယ္။ ပညာေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးဟာ ခြဲျခားဖယ္ထုတ္ ထားလို႔မရပါဘူး။ ပညာေရးသည္ပင္လွ်င္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္သလို၊ ႏုိင္ငံေရးဟာလည္း ပညာေရးႏွင့္ တန္ဆာဆင္ႏိုင္မွသာလွ်င္ တင့္တယ္ပါ တယ္။ ေလးနက္မႈကို ရရွိႏုိင္ပါတယ္။ သိသင့္သိအပ္ေသာ ေခါင္းစဥ္မ်ားျဖစ္လို႔ ျပည္သူ႔နီတိဘာသာရပ္ကို သင္ယူဖူးမွသာလွ်င္ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္ရက်ဳိးနပ္ပါမယ္။ အသက္ရွင္ ေနထိုင္ရက်ဳိးနပ္ပါတယ္။ သာမန္သိရံုမွ်နဲ႔လည္း မလံုေလာက္ေသးျပန္ဘူး။ လက္ေတြ႔ဘ၀ထဲမွာ ျပန္လည္ အသံုးခ်ဖို႔လည္း ေလ့လာခဲ့ၾကတယ္။ ပညာရွိၾကီးေတြမိန္႔ဆိုခဲ့တယ္။ သူ႔အလိုအေလွ်ာက္ေတာ့ လူငယ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံ့သားေကာင္းေတြ ျဖစ္မလာႏုိင္ဘူးတဲ့။ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးမွသာ၊ အသိပညာႏွင့္ အက်င့္အၾကံတို႔ကို ရရွိမယ္။ တာ၀န္သိမယ္။ အခြင့္အေရးတို႔၊ ရပိုင္ခြင့္တို႔ကို ေလးစားလိုက္နာမယ္။ မိမိနဲ႔ သူတစ္ပါး အက်ဳိးကို မွ်တစြာ သယ္ပိုးလိုမယ္။ ရပ္က်ဳိးရြာက်ဳိး၊ တုိုင္းက်ဳိးျပည္ျပဳ လုပ္ရပ္ေတြအေပၚမွာ တန္ဖိုးထားႏိုင္မယ္။ ပါ၀င္ေဆာင္ ရြက္လိုစိတ္ျဖစ္ေပၚမယ္။ တနည္းအားျဖင့္လည္း ႏုိင္ငံသား ပညာေရးလုိ႔ ေခၚဆိုၾကတဲ့ ဒီပညာရပ္ကို သင္ၾကားထားမွသာလွ်င္ ေလးနက္တဲ့ တန္ဖိုးရွိတဲ့၊ အသိပညာရွိတဲ့ ႏုိင္ငံသားေတြျဖစ္လာၾကမယ္။ ”

“ဘာျဖစ္လို႔ အေျခခံပညာေရးမွာကတည္းက ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးရမွာလဲ။ အျခားသင္ယူစရာေတြက တပံုတပင္ၾကီး။ လက္ရွိသင္ရိုးကိုတင္ မနည္းကုန္ေအာင္သင္ေပးေနရတယ္။” ဆရာသီဟမွ အထြန္႔တက္ ေမးျမန္းလာသည္။

ျမန္မာႏို္င္ငံစာစစ္အဖြဲ႔တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ အျငိမ္းစားဆရာမၾကီး ေဒၚတင္တင္၀င္းက ေျဖၾကားေပးရန္ သင္တန္းနည္းျပ ဆရာေလးမွ ေမတၱာရပ္ခံလိုက္သည္။ မဆိုင္းမတြပင္ ဆရာမၾကီးမွ ထရပ္လုိက္ျပီး ၾကည္လင္ခန္႔ျငားေသာ မ်က္ႏွာတြင္ အျပံဳးပန္းဆင္၍ ေျဖၾကားေပးခဲ့သည္။

“ငယ္ရြယ္ႏုပ်ဳိတဲ့ စိတ္ႏွလံုးေတြကိုသာလွ်င္ ပံုေဖာ္ထုဆစ္ရတာ လြယ္ကူပါတယ္။ ဖေယာင္သားေလးေတြလို လိုလားအပ္တဲ့ စိတ္အေျခခံ ယဥ္ေက်းမႈကို ေလ့က်င့္ေပးရလြယ္တယ္။ ၾကီးမွဆို သိပ္ခက္သြားျပီ။ ျပည္သူ႔နီတိပညာရပ္ဟာ ဘ၀ထဲကို ေရာက္ဖို႔လိုအပ္တယ္။ ကေလးတုိင္း၊ လူၾကီးတုိင္း၊ ႏိုင္ငံသားတုိင္းရဲ႕ ရင္ဘတ္ထဲမွာ ပါသြားဖို႔လိုအပ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈေပၚထြန္းဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ဖို႔ဆိုတာ အဲဒီနီတိေတြျပည့္ေနတဲ့ ရင္ဘတ္ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္လို႔ပါပဲ။”

“ဆရာမၾကီး ဥပမာေလး တစ္ခုေလာက္ေပးပါ” ဆရာမၾကီးမွာ ဥပမာ၊ ဥပေမယ်တို႔ျဖင့္ စကားေျပာေကာင္းသူ ျဖစ္သည္ကို သိထားသည့္ တပည့္ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္သူ ဆရာမေဒၚလင္းလင္းျဖဴမွ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

“ဟုတ္ကဲ့ပါ။ ေျပာျပပါမယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ မွန္ကန္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းမႈကို သိဖို႔လိုအပ္တယ္။ ပကတိအရွိတရားေတြကို နားလည္ထားၾကရမယ္။ အဲဒါနဲ႔လည္းမျပီးေသးဘူး။ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုႏုိင္တဲ့ ႏို္င္ငံသားေတြျဖစ္လာဖို႔၊ ေလးစားစြာ နားေထာင္တတ္တဲ့သူေတြျဖစ္လာဖို႔က လုိအပ္ျပန္တယ္။ အဲဒါမွသာ အက်ဳိးရွိတဲ့ ေဆြးေႏြး၀ိုင္းျဖစ္မယ္။ အက်ဳိးရွိတဲ့ လုပ္ရပ္ရလာမယ္။ စုေပါင္းလုပ္ေဆာင္ႏုိင္မယ္။”
“ဒီပညာရပ္ကို မသင္ယူခဲ့ရေပမယ့္လည္း က်မတို႔ အခုလိုစုေပါင္းျပီး လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ၾကတာပဲ မဟုတ္ဘူးလား ဆရာမၾကီး” သင္တန္းသူတစ္ဦးျဖစ္သူ ဆရာမ ႏု၀ါေအာင္မွ ေမးျမန္းျပန္သည္။ အသံအခ်ဳိ႕ ေပၚထြက္လာျပန္သည္။ မ်က္ႏွာအခ်ဳိ႕မွာ ျပံဳးစစႏွင့္။

သင္တန္းနည္းျပဆရာေလးမွာ နယ္ေျမေနာက္ခံကို ၾကိဳတင္ေလ့လာထားသျဖင့္ သိထားႏွင့္သည္။ ေက်ာင္းစုစုေပါင္း ဆယ္ဂဏန္းမွ် သာရွိသည့္ ဤျမိဳ႕ေလးတြင္ ေက်ာင္းတို႔ကို အားလံုး မစုစည္းႏိုင္ေသး။ ပညာေရးေခါင္းေဆာင္ ဆရာဆရာမမ်ား အခ်င္းခ်င္းပင္လွ်င္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ျပီး ေဆြးေႏြးေျပာဆိုရန္ ၀န္ေလးေနၾကဆဲ။ စည္းလံုးညီညြတ္မႈဆိုသည္ကို မတည္ေဆာက္တတ္ၾကေသး။ ထို႔အတြက္ စုေပါင္းျပီးလုပ္ေဆာင္ႏုိင္ၾကသည္ဟု ေဒၚႏု၀ါေအာင္မွ ေျပာသည္ကို အားလံုးမွ လက္မခံသည့္ သေဘာျဖင့္ ျပံဳးစစ ျဖစ္ၾကျခင္းပင္။ သူမကိုယ္တိုင္လည္း က်န္သူမ်ားကို ၾကည့္ျပီး ခစ္ကနဲ အသံထြက္ေအာင္ ရယ္ေမာမိလိုက္သည္။ သူမ ေျပာတာ ေလာၾကီးသြားသည္ကို ေနာင္တရခ်င္ခ်င္။ ဆရာဆရာမအမ်ားစုမွာ ျပည္သူနီတိကို မသင္ယူခဲ့ၾကရသျဖင့္ သူမတို႔နယ္ေျမတြင္း စည္းလံုးညီညြတ္မႈကို မတည္ေဆာက္ႏုိင္ျခင္း ျဖစ္တန္ရာသည္ဟူ၍လည္း ဆက္လက္ေတြးေတာေနေတာ့သည္။

အျငိမ္းစားျပည္နယ္ ပညာေရးမွဴးဆရာၾကီး ႏုိင္ပညာမြန္မွ အတြင္းစာမ်က္ႏွာအခ်ဳိ႕ကို လွန္ျပရင္း ထပ္မံ၀င္ေရာက္ ေဆြးေႏြးသည္။

“ျပည္သူ႔နီတိ ဘာသာရပ္ဟာ တုိင္းသူျပည္သား တစ္ဦးအေနနဲ႔ တုိင္းသူျပည္သားေကာင္းျဖစ္လာဖို႔ရာ ႏို္င္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရးစနစ္ စတဲ့ဟာေတြမွာ တတ္သိလိမၼာေအာင္ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးေသာ အဓိပၸါယ္ရွိပါတယ္။ မတူညီတဲ့ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြအေၾကာင္း - ဥပမာ အရင္းရွင္စနစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္နဲ႔ မူ၀ါဒေတြကို သိနားလည္လာမယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္အမ်ဳိးမ်ဳိးအေၾကာင္း၊ ေဒသႏၱရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတို႔ကို သိျမင္လာမယ္။ ေဟာဒီမွာ စာမ်က္ႏွာ ၁၃ မွာ စာသင္ခန္းတြင္း ေလ့က်င့္ရန္ ေမးခြန္းေတြထဲက နံပါတ္ ၈ ေမးခြန္းကို ဖတ္ျပပါမယ္။ - ဒီမုိကေရစီ၏ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မႈသည္ ျပည္သူ၊ ျပည္သားမ်ား၏ အသိတရားႏွင့္ အလုပ္တရားမ်ားအေပၚတြင္ တည္ရွိ၏-ဆိုေသာ စကား၏ အမွားအမွန္ကို ေ၀ဖန္ျပပါ-ဆိုျပီးပါတယ္။ အဲဒီလုိေမးခြန္းမ်ဳိးကို ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြး ၾကရတယ္။”

“မူလတန္းကတည္းက သင္ေပးလို႔ မရဘူးလားဆရာၾကီး” သခ်ၤာဆရာဦးခင္ေဇာ္မွ ေမးျမန္းျပန္သည္။
ဆရာၾကီးမွ ကိုယ္ကို ကိုင္းညြတ္လိုက္ျပီး “သိပ္ကို ေကာင္းတဲ့ေမးခြန္းပါ။ ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္တိုင္းမွာကို သင့္ေတာ္ကိုက္ညီတဲ့ပံုစံနဲ႔ ေလ့က်င့္ေပးၾကရတယ္။ မူလတန္းမွာကတည္းကကို ျပည္သူ႔နီတိ ဘာသာရပ္ဟာ စတင္ပါတယ္။ ကေလးငယ္ေတြကို ဆက္ဆံေရး၊ အေျပာအဆို၊ အမူအယာ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးတာကေန စတင္ရပါတယ္။” ဟုရွင္းျပ၏။

သင္တန္းကို စီစဥ္သူတစ္ဦးျဖစ္သူ အာက်န္ဆြန္မွ သူ၏ထုိင္းႏို္င္ငံပညာေရး အေတြ႕အၾကံဳတို႔ကို ေ၀မွ်ေပးသည္။ “ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာရိတၱနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုသိဖို႔ရယ္၊ စီးပြားေရးအေျခခံကုိသိဖို႔အတြက္ကို မူလတန္းကတည္းက သင္ရိုးညႊန္းတမ္းနဲ႔ စနစ္တက် တည္ေဆာက္ ထားတယ္။ ၄ ႏွစ္တၾကိမ္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ေျပာင္းတိုင္းလည္း မြမ္းမံတယ္။ ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ၾကတယ္။ စနစ္ေတြကို ေလ့လာခြင့္ရရွိတယ္။”

အိႏ္ၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ အျခားေသာ ဒီမိုကေရစီတုိင္းျပည္မ်ား၏ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းတို႔ကို ေလ့လာထားသူ ဆရာၾကီးဦး ေဇာ္မင္းမွ ၀င္ေဆြးေႏြးျပန္သည္။

“ဒီမိုကေရစီတိုင္းျပည္တိုင္းမွာ တူညီတဲ့အခ်က္တစ္ခုရွိတယ္။ သူတို႔ပညာေရးဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ႏို္င္ဖို႔ကို အဓိကထား ျပင္ဆင္ေပးတာပါ။ ႏိုးၾကားတက္ၾကြတဲ့ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာဖို႔ကို ေမွ်ာ္လင့္ၾကတယ္။ ဒါမွလည္း ရပ္ရြာအက်ဳိးကို တာ၀န္ယူလိုစိတ္နဲ႔ တက္တက္ၾကြၾကြ သယ္ပိုးၾကမယ္ေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အခြင့္အေရးကို သိနားလည္ျပီး ကိုယ္ခ်င္းစာတရားထားတတ္ဖို႔ သင္ေပးၾကတယ္။ အတန္းၾကီးလာတဲ့အခါမွာေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၅၀ က ျမန္မာျပည္မွာ သံုးခဲ့ဖူးတဲ့ ျပည္သူနီတိ (အထက္တန္းဆင့္) ဘာသာရပ္မွာပါတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သင္ၾကားေပးၾကတာေပါ့။”

အေတြ႔အၾကံဳရွိသူ ၀ါရင့္ဆရာဆရာမၾကီး၏ ျဖတ္သန္းမႈကို ေလ့လာခြင့္ရရွိသည္မွာ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ပါ။ သို႔ေသာ္ ေန႔လည္စာသံုးေဆာင္ရန္ အခ်ိန္က်ေလျပီ။ နည္းျပဆရာမွ ႏႈတ္ဆက္ျပီးတန္းျဖဳတ္ေသာ္ျငားလည္း ေဆြးေႏြးပြဲက မရပ္တန္႔ႏိုင္ေသး။ ေန႔လည္စာ စားသံုးရင္း အုပ္စုငယ္မ်ားအလုိက္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးလို႔ ေနၾကျပန္ပါသည္။

ပညာေရးသမားမ်ား၏ ဤကဲ့သို႔ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈမ်ား၊ စုေပါင္းေလ့လာမႈမ်ား၊ ပြင့္လင္းလြတ္လပ္ေသာ စိတ္ထားမ်ားျဖင့္ စုစည္း ညီညာမႈမ်ားမွတဆင့္ ျမန္မာ့ပညာေရးရႈခင္းမွ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရေလေသာ “ျပည္သူ႔နီတိ၊ ႏိုင္ငံသားပညာေရး” ဘာသာရပ္ၾကီးကို စာသင္ခန္းမ်ားအတြင္း ျပန္လည္ အသက္သြင္းေပးႏိုင္မည္ဟု ယံုၾကည္ ေမွ်ာ္လင့္လ်က္လည္း ရွိေနၾကေလသည္။

သိန္းႏုိင္
(ေမာကၡပညာေရး မဂၢဇင္းအမွတ္ ၃ ၾသဂုတ္လ၊ ၂၀၁၀)