ကေလးမ်ား၏ လက္ဦးဆရာ

ကေလးမ်ား၏ လက္ဦးဆရာ
သိန္းႏိုင္

လူမႈစီးပြားအဆင္ေျပ၍ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ၾကသူမ်ား၏ သားသမီးမ်ားမွာ ဥာဏ္ရည္ပိုမိုထက္ျမက္ၾကသည္၊ ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ ပိုေတာ္ၾကသည္ ဟူေသာ အယူအဆမွာ ေဆြးေျမ့ ေဟာင္းႏြမ္းခဲ့ျပီးျဖစ္ပါ၏။ မိဘမ်ား၏ လစဥ္၊ ႏွစ္စဥ္ ၀င္ေငြ၊ ခ်မ္းသာ ၾကြယ္၀မႈ ပမာဏ၊ ေနထိုင္ရာျမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္ စသည့္ လူမႈစီးပြားေနာက္ခံအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းပညာေရး ေအာင္ျမင္မႈ ဆက္ႏြယ္ေနမႈ ဆိုသည္မွာ အတိတ္ကာလမ်ားတြင္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ေသာပံုစံမ်ားေလာက္ ရိုးစင္းလွသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ အမွန္တကယ္တြင္မူ ဤ ၂ ခု၏ အဆက္အစပ္ကို ရိုးရိုးသာရႈျမင္ခဲ့သည္မွာ အစဥ္မမွန္ကန္ႏိုင္ေၾကာင္းမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ခဲ့ျခင္းပင္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ မိသားစု မ်ားမွ ကေလးမ်ားသည္လည္း ဘ၀တြင္ ထြန္းေပါက္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္စြမ္း အဘယ္ေၾကာင့္ရရွိေနပါသနည္း။

အလွည့္အေျပာင္း

“ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ ေအာင္ျမင္မႈကို မည္သည့္အခ်က္မ်ားမွ လႊမ္းမိုးေနသနည္း” ဟူေသာ ေမးခြန္းကို မ္ိဘမ်ားအား ေမးျမန္း ၾကည့္ခဲ့ဘူးပါသည္။ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ အေျဖမ်ားတြင္ “အစားအစာေကာင္းေကာင္းေကၽြးေမြးျခင္း၊ ငယ္စဥ္ကတည္းက (မူၾကိဳအရြယ္ ကတည္းက) ပညာေရးအေျခခံေကာင္းရရွိျခင္း၊ မိဘမ်ား၏ ေနာက္ခံပညာအေျခခံ၊ ေမြးစဥ္ (အၾကီး၊ အငယ္၊ အလတ္)၊ ရုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္းက်ုန္းမာေရး စသည့္အခ်က္မ်ားပါ၀င္ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ လူအမ်ားစု သတိမမူမိတတ္သည့္ အေရးၾကီးေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္ကား က်န္ရွိေနေလသည္။ ဤအခ်က္မွာ အျခားေသာအခ်က္မ်ားကို မ်ားစြာလႊမ္းမိုမႈရွိျပန္သည္။ ကေလးမ်ား၏ စိတ္အေျခခံ၊ သင္ယူ ေလ့လာမႈႏွင့္ အဆံုးစြန္အားျဖင့္ ေက်ာင္းပညာေရးေအာင္ျမင္မႈတြင္လည္း သက္ေရာက္မႈ ရွိျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။

ဤအခ်က္မွာ “မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ” ပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။ လူမႈစီးပြားေနာက္ခံအေျခအေနႏွင့္ ေက်ာင္းပညာေရး ေအာင္ျမင္မႈ တိုက္ရိုက္ဆက္ႏြယ္ေနေသာ အခ်က္မ်ားကို မျငင္းပယ္လိုပါ။ သို႔ရာတြင္ မိဘမ်ား၏ ကိုယ္တုိင္ ကုိယ္က် ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္မႈမွာ ဤဆက္ႏြယ္ေနမႈတြင္ ၾကားခံေသာ့ခ်က္ပင္တည္း။ တနည္းဆိုရေသာ္ ကေလးမ်ား၏ ဆင္းရဲ၊ ခ်မ္းသာ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းတရားမ်ားမွာ မ်ားစြာ အေရးမၾကီးလွျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အေရးပါသည့္ အခ်က္မွာကား သားသမီးငယ္မ်ား၏ ေက်ာင္း ပညာေရးတြင္ မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္ ကုိယ္က် အႏွစ္သာရရွိရွိ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈရွိျခင္း၊ တက္ၾကြစြာ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊ မိဘမ်ား၏ပါ၀င္မႈမွာ ထင္သာျမင္သာရွိျခင္းတို႔ပင္ျဖစ္သည္။ အထက္တြင္ ေမးထားသည့္ ေမးခြန္း၏ အေျဖ လည္းျဖစ္သည္။ ဆင္းရဲေသာမိဘမ်ား၏ ကေလးငယ္မ်ားမွာ ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိႏိုင္ျခင္းႏွင့္ မိဘခ်မ္းသာ ၾကြယ္၀ ေသာ္ျငားလည္း သားသမီးတို႔မွာ ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိၾကသူတို႔အၾကား ျခားနားခ်က္ကို ရွင္းျပႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာစကားပံုတြင္ အထင္ကရျဖစ္ေသာ “လက္ဦးဆရာ၊ မည္ထိုက္စြာသည္၊ ပုဗၺာစရိယ မိႏွင့္ဖ” ဟူသည္မွာ မိဘမ်ား၏ တာ၀န္၀တၱရားကိုလည္း ေဖာ္က်ဴးထားျခင္းပင္။

စံနမူနာယူစရာ

ႏိုင္ငံတကာတြင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိေနေသာ ဦးေႏွာက္ခြဲစိတ္ကု သမားေတာ္၊ စာေရးဆရာ၊ စိတ္ခြန္အားတက္ၾကြဖြယ္ေဟာေျပာသူ ေဒါက္တာ ဘန္ ကာဆန္သည္ အသက္ ၃၃ ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ဂၽြန္ေဟာ့ကင္းေဆးရံုၾကီး (အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏွစ္စဥ္ အေကာင္းဆုံး ေဆးရံုဆု ၁၈ ခု ရရွိျပီး) ၏ ကေလးသူငယ္ ဦးေႏွာက္ခြဲစိတ္ကုသမားေတာ္အလုပ္ကို ရရွိသည္အထိ ေအာင္ျမင္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစ္ဦးတည္းေသာ မိခင္ျဖစ္သူေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ေလသည္။ ရင္ခ်င္းဆက္အမႊာကို ခြဲစိတ္ကုသသူ၊ မၾကာမၾကာ သတိလစ္ “တက္” တက္သူလူနာမ်ားကို ကူညီေပးရန္အတြက္ ဦးေႏွာက္ တစ္ျခမ္းကို ခြဲစိတ္ထုတ္ပယ္သည့္ radical hemispherectomies သမားေတာ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာဘန္ကာဆန္မွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးျပီး မိဘမ်ားမွာ လင္မယား ကြာရွင္းျပတ္စဲထားသူမ်ားျဖစ္ေလသည္။ မိသားစုဖရိုဖရဲျဖစ္ျခင္းကို ငယ္စဥ္ကပင္ၾကံဳေတြ႔ခံစားရေလသည္။ မိခင္ ျဖစ္သူသည္ သံုးတန္း အဆင့္သာ ေက်ာင္းေနဘူးျပီး စာေပမတတ္သူျဖစ္ရကား မိသားစုကို အလုပ္ ၃-၄ မ်ဳိး တျပိဳင္တည္းလုပ္ကာ ပင္ပန္းဆင္းရဲစြာ လုပ္ကိုင္ရွာေဖြေကၽြးေမြးခဲ့ရသည္။ သား ၂ ေယာက္လူလားေျမာက္လာေစရန္ ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးခဲ့ရာတြင္ ေဒါက္တာဘန္ကာဆန္ႏွင့္ သူ၏ ညီျဖစ္သူတို႕ကို တီဗီြတစ္ခ်ိန္လံုးၾကည့္ေနသည္ထက္ စာပိုမိုဖတ္ရႈေလ့လာရန္ ၾကပ္မတ္ လမ္းညႊန္ ခဲ့သည္။ ရက္သတၱ တစ္ပတ္ တြင္ ရုပ္ျမင္သံၾကားအစီအစဥ္ ၂ခု၊ ၃ ခုကိုသာ ၾကည့္ရႈခြင့္ျပဳေလသည္။ ေန႕ေန႕ညည က်န္ေသာ အခ်ိန္အမ်ားစုကိုကား စာေပ ဖတ္ရႈျခင္း၊ ေလ့လာျခင္းတို႔ျဖင့္ ကုန္လြန္ေစရသည္။ အမိျဖစ္သူသည္ သား ၂ ဦးတို႔၏ ပညာေရးတြင္ ႏိုးၾကားတက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့၏။ ေက်ာင္းပညာေရး၏ တန္ဖိုးကို အစဥ္ပင္ သတိေပးေလ့ရွိျပီး မျဖစ္ႏိုင္ေသာအရာ ဟူသည္မရွိဟုလည္း စိတ္ခြန္အား တတ္ၾကြဖြယ္ရာ ေျပာဆိုဆံုးမတတ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အထင္ကရတစ္ဦးျဖစ္သူ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းအုပ္ၾကီး၊ စာေပ ပညာရွင္ ဆရာၾကီး တကၠသိုလ္ ဘုန္းႏိုင္မွာ ဆင္းရဲေသာ မိသားစု၏ စာေတာ္ေသာ ေက်ာင္းသား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း ေရးသား ေဆြးေႏြးခဲ့ဘူးပါသည္။

ေႏြးေထြးေသာ ကရုနာရွင္ အေမ

ဆရာဆရာမမ်ားအေနျဖင့္ မိဘမ်ားႏွင့္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ေတြ႔ဆံုတတ္ပါနည္း။ မ်ားေသာအားျဖင့္ ျမန္မာစာသင္ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားမိဘႏွင့္ ေတြ႔ဆံုမႈမွာ ျပႆနာျဖစ္သည့္ အခါတြင္သာျဖစ္ေလသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားဆိုးသြမ္းသည့္အခါ၊ ေက်ာင္း စာေမးပြဲ က်ရံႈးေသာအခါ၊ ခိုက္ရန္ ျဖစ္ပြားသည့္အခါတို႔တြင္သာ ထိုေက်ာင္းသားတို႔၏ မိဘမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေလသည္။ “မိဘ၊ ဆရာ ပူးေပါင္း ကေလးပညာေကာင္း” ဟူေသာ ပညာေရး စကားပံုရွိေသာ္ျငားလည္း ကေလးငယ္တစ္ဦးခ်င္း မိဘမ်ားအေနျဖင့္မူ ေက်ာင္းအုပ္၊ အတန္းပို္င္၊ ဘာသာရပ္ျပဆရာဆရာမမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္မွာမူ မ်ားစြာမရွိေသးေၾကာင္း ေလ့လာေတြ႔ရွိ ရျပန္သည္။ စာသင္ေက်ာင္း၏ တစ္ႏွစ္တာ ပညာေရးျပကၡဒိန္တြင္ ထည့္သြင္း မထားရွိၾကေသး။

အျခားေသာႏိုင္ငံမ်ား၏ ပညာေရးသုေတသန ေလ့လာေတြ႔ရွိမႈမ်ားအရ မိခင္၊ ဖခင္ တစ္ဦးဦးမွ ကေလး၏ ပညာရည္တိုးတက္မႈကို ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားႏွင့္ လာေရာက္ ေဆြးေႏြးသည့္ အခါ၀ယ္ ေက်ာင္းသားအေနျဖင့္ အျပဳအမူ၊ စိတ္ပါ၀င္စားမႈႏွင့္ သင္ယူ ေလ့လာရာတြင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တိုးတက္မႈရွိျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ မိဘမွ ေက်ာင္းသို႔လာေရာက္သည့္အတြက္ ေၾကာက္ရြ႔ံ ထိတ္လန္႔ျပီး ေျပာင္းလဲလာျခင္းဟူ၍ ရႈျမင္ႏိုင္သည္။ ဤသို႔ကား မဟုတ္ရပါေလ။ အေကာင္းျမင္သေဘာထားအေနျဖင့္သာ ရႈျမင္အပ္သည္။ မိဘႏွင့္ ေက်ာင္းသား ႏွစ္ဦးႏွစ္၀အတြက္ ပညာေရးအျမစ္ကို ခိုင္မာေစျခင္းပင္။ သူတို႔၏ ေက်ာင္းစာႏွင့္ ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ မိဘမ်ား၏ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ၊ စိတ္၀င္စားမႈ၊ အျခား ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး၊ ဆရာဆရာမမ်ား ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးတို႔ကို သားသမီးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈတို႔သည္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားမွ ပညာေရးကို အမွန္တကယ္စိတ္ပါ၀င္စားမႈ ျဖစ္ေပၚ ေစပါသည္။ စိတ္အား တက္ၾကြ ဖြယ္ရာလည္းျဖစ္ျပီး ပညာေရး စိတ္ခြန္အားရရွိေစကာ ျဖစ္ႏို္င္သည့္ လိုလားအပ္ေသာ ေက်ာင္း ပညာေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ျမင့္ျမင့္ ထားရွိၾကပါသည္။

လက္ရွိေက်ာင္းပညာေရးအေျခအေန၊ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအေၾကာင္း၊ သူတို႔စိတ္ပါ၀င္စားသည့္ ဘာသာရပ္မ်ား၊ အေၾကာင္းအရာမ်ား၊ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား၊ အနာဂတ္အေၾကာင္း စသည္တို႔ကို ကေလးမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုျခင္းသည္ သင္ယူေလ့လာမႈကို တိုးတက္ ေစရန္ မ်ားစြာအေထာက္အပံ့ျဖစ္ေစျပီး ေက်ာင္းပညာေရးတြင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိရန္အတြက္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ ပါသည္။ အႏွစ္သာရ အားျဖင့္ မိဘမ်ား၏ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္မႈ၊ ကေလးပညာေရးအတြက္ ႏိုးၾကားတက္ၾကြမႈတို႔ကို ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားမွ မ်ားစြာ တန္ဖိုးထားရွိေၾကာင္းပင္ျဖစ္ပါ၏။

ေက်ာင္းမ်ားအေနျဖင့္ ႏွစ္၀က္တိုင္းတြင္ မိဘတိုင္းႏွင့္ အတန္းပိုင္၊ ဘာသာရပ္ျပဆရာတို႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းအစီအစဥ္ကို ေရးဆြဲ ထားသင့္သည္။ ငါးမိနစ္၊ ဆယ္မိနစ္ခန္႔ ေတြ႔ဆံုျခင္းမွာ ပညာေရး အက်ဳိးေက်းဇူး မ်ားစြာရွိပါသည္။ ပညာရည္တိုးတက္မႈ မွတ္တမ္း ေပးပို႔ျပီးသည့္အခါမ်ားတြင္ ကေလးတိုင္း၏ မိဘတိုင္းႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္းအစီအစဥ္ပင္ျဖစ္၏။ ဆိုးေသာ၊ ေတာ္ေသာ၊ ညံ့ေသာ ကေလး ဟူ၍လည္း ခြဲျခားထားမႈမရွိဘဲ မိဘအားလံုးႏွင့္ အလွည့္က် ေတြ႔ဆံုျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔အျပင္ အခါအားေလ်ာ္စြာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအရ လည္း ေတြ႔ဆံုသင့္ပါသည္။ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ မိဘတိုင္းသည္ ကေလးမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းပညာေရးဆိုင္ရာတို႔ကို ေျပာဆို ေဆြးေႏြး ႏိုင္သည္ မဟုတ္ပါလား။

ကေလးမ်ား၏ ပညာေရးေအာင္ျမင္မႈမွာ ေက်ာင္းဆရာဆရာမမ်ားသာလွ်င္ တာ၀န္ရွိသည္္ မဟုတ္ပါ။ ဆရာဆရာမမ်ားနည္းတူ ကေလးမ်ား၊ မိဘမ်ား၊ ရပ္ရြာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့့္ အစိုးရ အဆင့္ဆင့္ တြင္လည္း အညီအမွ် တာ၀န္ၾကီးၾကီးရွိပါေၾကာင္း။

သိန္းႏိုင္
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္
ေမလ ၂၀၀၉