စာသင္ခန္းအတြင္း အထီးက်န္ဆန္မႈ

ေက်ာင္းသားေတြဟာ သီးသန္႔မေနသင့္ပါ။

သိန္းႏိုင္

ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု လူသားဟာ ပုိမိုငယ္ရြယ္ျပီး၊ ျပားေနတဲ့ကမၻာမွာရွင္သန္ၾကရတာပါ။ ဆိုလိုတာကေတာ့ အကြာအေ၀းနဲ႔ အခ်ိန္ကာလကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ခဲ့ျပီး လူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးေတြ၊ အဓိပါယ္ရွိတဲ့ ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈေတြကို တစ္ကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ လူေတြနဲ႔ ျပဳလုပ္လာႏိုင္ပါျပီ။ သို႔ေပမဲ့ တစ္ဦးခ်င္းအေနနဲ႔ လူအမ်ားစုၾကီးဟာ အထီးက်န္ဆန္ျခင္းႏွင့္ ေဘးဖယ္ထားျခင္းကို ခံစားေနၾကရတုန္းပါ။

ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာေတြ တိုးတက္ထြန္းကားလာေနပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးေတြမွာ ပိုလို႔ ထိထိေရာက္ေရာက္မျဖစ္လာေသးတာပါလဲ။ လူေတြကို စုစုစည္းစည္း အတူတကြရွိေနေစသင့္မယ့္အစား ကမၻာလံုးဆိုင္ရာဖြံ႔ျဖိဳးမႈဟာ လူေတြကို ေ၀းကြာေနေစရတာလဲ။

အထီးက်န္ဆန္မႈ ပလိပ္ေရာဂါ

လူသားတစ္ဦးတည္း သီးသန္႔ေနလို႔မျဖစ္ဘူး၊ လူဟာ လူမႈေရးသတၱ၀ါျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေသအခ်ာနားလည္ထားျပီးသားပါ။ သို႔ေသာ္လည္း စာရင္းဇယားေတြအရ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ ့မ်က္ေမွာက္ေခတ္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက လူ႔အလႊာအဆင့္ဆင့္တိုင္းမွာ အထီးက်န္ဆန္မႈဟာ အေတာ့္ကို ပ်ံ႕႕႔နွံ လို႔ ေနတယ္လုိ႔ သိရတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းမ်ားေတြမွာပါ။ အထီးက်န္ဆန္ျခင္းဆိုတာ အဓိပါယ္ရွိေသာ လူမႈဆက္ဆံေရးမျဖစ္ထြန္းတဲ့အခါမွာ ရရွိတဲ့ ခံစားခ်က္ရယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ပ်င္းရိေလးတြဲမႈနဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ကင္းမဲ့မႈေတြ တြဲဖက္လို႔ပါေနတတ္ပါတယ္။

သိပ္မၾကာခင္မွာဘဲ အထီးက်န္ဆန္ေနတဲ့သူဟာ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ၊ ပံုမွန္လည္ပတ္ေနမႈေတြကို လုပ္ေဆာင္ဖို႔ စိတ္လက္မပါျဖစ္လာေတာ့တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဓိပါယ္ရွိမႈနဲ႔ အေရးပါမႈ ေပ်ာက္ဆံုးေနလို႔ပါ။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ မိမိရဲ႔အားနည္းခ်က္ေတြအတြက္ မိမိကုိယ္ကိုဘဲ အျပစ္ဖို႔လာေတာ့တယ္။ မိမိရဲ႔အထီးက်န္ဆန္ေနမႈအေပၚမွာ အျခားသူေတြကလည္း စာနာစိတ္မရွိ၊ နားလည္မႈမေပးႏုိင္၊ သည္းမခံႏိုင္ေတြျဖစ္လာျပီ။ ဒီလိုနဲ႔ဘဲ ပိုျပီးေတာ့ ေ၀းကြာ၊ အထီးက်န္ဆန္လာရျပန္တယ္။

ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

အရွိန္ႏႈန္းထားသိပ္ကို ျမန္ဆန္ေနတဲ့ ယေန႔ကမၻာမွာ အရည္အေသြးနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈ၊ တတ္သိမႈဟာ ထပ္တူက်ေနျပီး ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းအားအျမင့္မားဆံုးကို အခ်ိန္တိုအတြင္းလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္း အသေခၤ်ကို တီထြင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါျပီ။ ဒီျဖစ္စဥ္အတြင္းမွာဘဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အျခားသူေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရမႈေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ကူးလူးဖလွယ္ဆက္ဆံရမႈေတြ အခြင့္အေရးမ်ားစြာကို စေတးပစ္လိုက္ရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး လူ႔အသိုင္းအ၀ုိင္းမွာ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ရိတ္သိမ္းခ်ိန္ဆိုတာဟာ အတူတူစုေပါင္းလုပ္ကိုင္ၾကရတယ္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္တဲ့ မိသားစုေတြကို ကူညီေပးဖို႔ ရြာလံုးကၽြတ္ထြက္လာၾကတယ္။
ျပီးျပီဆိုတာနဲ႔ ေကာက္ရိတ္ပြဲေတာ္ရယ္လို႔ ဆင္ယင္က်င္းပၾကျပန္တယ္။ အေတြ႔အၾကံဳေတြဖလွယ္ၾက၊ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾက၊ ေတးသီခ်င္းေတြသီက်ဴးၾက၊ ရိုးရာအကေတြကခုန္ၾက၊ ပံုျပင္ဇာတ္လမ္းေတြေျပာျပၾကနဲ႔ေပါ့။ အတိုခ်ဳပ္ေျပာရရင္ေတာ့ လူေတြအခ်င္းခ်င္း အဓိပါယ္ျပည့္၀တဲ့ လူမႈဆက္ဆံေရးေတြ အမ်ားၾကီးျဖစ္ထြန္းခဲ့တာပါ။ ဒီလိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ အထီးက်န္ဆန္ျခင္းဆိုတာ မၾကားခဲ့ဘူးတဲ့ စကားလံုးရယ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႔ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေနပါျပီ။

ေက်ာင္းႏွင့္ စာသင္ခန္းအတြင္း အထီးက်န္ဆန္ျခင္း

ေက်ာင္းေတြဟာလည္း လည္ပတ္တဲ့ႏႈန္းထားျမန္ဆန္တဲ့ အေျခအေနကိုေရာက္ေနျပီ။ ပံုစံက်ေနတဲ့ေက်ာင္းေတြမွာ တစ္ေန႔တာကို ေခါင္းေလာင္းထိုးတာနဲ႔ စတင္မယ္။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ဘာသာရပ္တစ္ခုျပီး တစ္ခုကို တိက်တဲ့အခ်ိန္ဇယားနဲ႔သင္ၾကားမယ္။ ၾကားထဲမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္ရႈတဲ့ အားလပ္ခ်ိန္ေတြရွိတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေခါင္းေလာင္းထိုး ေက်ာင္းလႊတ္ေတာ့တယ္။
ဆရာဆရာမေတြေရာ၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြပါ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ေျပာဆိုေဆြးေႏြးတဲ့ သက္ေတာင့္သက္သာရွိတဲ့ ဆက္ဆံေရးပံုစံေတြအတြက္ အခ်ိန္မေပးႏိုင္ၾကပါဘူး။ ကိုယ့္တာ၀န္၊ သူ႔တာ၀န္ေတြကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ထားရွိတယ္။ တိတိက်က်ထားရွိတဲ့ ပံုစံထဲမွာ (ဆရာအလုပ္၊ ေက်ာင္းသားအလုပ္) ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္လုပ္ ဖို႔ေလာက္ကိုသာ အာရံုစိုက္ၾကတယ္။ လုပ္လည္းလုပ္ၾကပါတယ္။ မလိုလားအပ္တဲ့ရလဒ္ေတြနဲ႔ အျပစ္ေပးအေရးယူခံရမႈေတြကို ေရွာင္ရွား ႏိုင္ဖို႔လိုတာကိုး။
ကံဆိုးတာတစ္ခုကေတာ့ ေက်ာင္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈ (စာရဖို႔) ဆိုတာကိုသာလွ်င္ ပုိအေလးထားတတ္ၾကျပီး လူမႈဆက္ဆံေရးအပိုင္းကို လစ္လ်ဴရႈထား တတ္ၾက ပါတယ္။ အက်ဳးိဆက္ကေတာ့ အထီးက်န္ဆန္ရျခင္းဆိုတဲ့ ရလဒ္ဆိုးကို ေက်ာင္းေတြမွာ ေတြ႔ျမင္ရတာပါဘဲ။ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုဟာ အထီးက်န္မႈ ကို ခံစားၾကရတဲ့အတြက္ စာသင္ရာမွာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ မလုပ္ေဆာင္ႏုိင္တာဟာ အံၾသစရာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ သူတို႔အတြက္ ဘ၀နဲ႔အဆက္အစပ္ကင္းမဲ့တယ္၊ အဓိပါယ္မဲ့တယ္လို႔ ခံစားေနရလို႔ျဖစ္တယ္။ တစ္ကမၻာလံုးမွာလည္း အထီးက်န္ဆန္ျခင္းဆုိတာဟာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ေတြထဲမွာ မိမိကုိယ္ကို အဆံုးစီရင္ျခင္းရဲ႔ အဓိကအေၾကာင္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို အၾကံေပးႏွစ္သိမ့္ျခင္း

တိုးတက္ေျပာင္းလဲလိုတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ စိတ္လႈပ္ရွားခံစားရမႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထိေရာက္တဲ့ အၾကံျပဳ လမ္းညႊန္ အစီအစဥ္ေတြကိုထားရွိၾကပါတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ အထီးက်န္ဆန္တဲ့ စိတ္ခံစားမႈကို ပံ့ပိုးကူညီေပးႏုိင္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းေတြမွာ အပတ္စဥ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း အုပ္စုငယ္တြင္းေတြ႔ဆံုပြဲျဖစ္ေစ၊ တစ္ဦးခ်င္းေတြ႔ဆံုပြဲျဖစ္ေစစီစဥ္ထားရွိတယ္။ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္ နီတိဖြံ႔ျဖိဳးမႈေတြအတြက္ အၾကံျပဳလမ္းညႊန္သူ (ေရွ႔ေဆာင္လမ္းညႊန္သူအေနနဲ႔တာ၀န္ယူေပးတဲ့ ဆရာဆရာမတစ္ဦးဦး) ေတြပါ၀င္ေလ့ရွိတယ္။ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြရဲ႔ ပုဂၢလႏွင့္ ပညာေရးရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ေန႔စဥ္ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေဆြးေႏြးျခင္း၊ မိမိရဲ႔ စံတန္ဖိုးေတြကို သတ္မွတ္ျခင္း၊ လမ္းညႊန္ေျပာဆိုသူေတြနဲ႔ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို တည္ေဆာက္ၾကျခင္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရးစြမ္းရည္ေတြကို ပ်ဳိးေထာင္ေလ့က်င့္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္တြင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖင့္ ေလ့လာေစျခင္း၊ အေကာင္းဆံုး၊ အေတာ္ဆံုးဆိုတာကို အဓိပါယ္သတ္မွတ္ ဖြင့္ဆိုျခင္း၊ အျခားသူေတြရဲ႔ အေကာင္းဆံုး၊ အေတာ္ဆံုးအခ်က္ေတြကို ရွာေဖြေလ့လာၾကျခင္း စတဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ အခ်ိန္ေပးလုပ္ၾကပါတယ္။

ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစ၊ ဆရာဆရာမေတြနဲ႔ျဖစ္ေစ အဓိပါယ္ရွိတဲ့ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးေတြကို ဖန္တီးထားရွိေပးျခင္းဟာ ေက်ာင္းတြင္း အထီးက်န္ဆန္ျခင္းအတြက္ ကုစားရာမွာ အေကာင္းဆံုးေဆးျဖစ္ပါေၾကာင္း။

သိန္းႏိုင္